Στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς, διατάξεις για θέματα ανθρώπινου δυναμικού και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, νομοθετικό πλαίσιο εκπαίδευσης των σπουδαστών/σπουδαστριών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης για την ένταξη στον κλάδο Π.Ε. Επιτελικών Στελεχών, διατάξεις για την
ολοκλήρωση της μεταφοράς των δασικών υπηρεσιών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διατάξεις για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 'Ελλάδα 2.0', Εθνική Σύνταξη Ομογενών, και άλλες επείγουσες διατάξεις»
Θέμα: «Κατάργηση της μείωσης της Εθνικής Σύνταξης των ομογενών από την πρώην Σοβιετική Ένωση και την Αλβανία - βελτιώσεις στη χορήγηση του επιδόματος ανασφαλίστων υπερηλίκων.
Αιτιολογική Έκθεση
Επί του άρθρου 1
Με το άρθρο 7 παρ. 2 του ν. 4387/2016 προβλέπεται η μείωσης της εθνικής σύνταξης βάσει ετών μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα. Ειδικότερα προβλέπεται ότι πλήρης εθνική σύνταξη χορηγείται εφόσον ο υποψήφιος συνταξιούχος διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 40 χρόνια μεταξύ του 15ου έτους της ηλικίας του και του έτους συνταξιοδότησής του. Σε διαφορετική περίπτωση, η εθνική σύνταξη μειώνεται κατά 1/40 για κάθε χρόνο που υπολείπεται των 40 ετών μόνιμης και νόμιμης διαμονής.
Με την παρούσα διάταξη προτείνεται η εξαίρεση από την ανωτέρω πρόβλεψη των ομογενών που προέρχονται από την πρώην Σοβιετική Ένωση και των ομογενών με Αλβανική ιθαγένεια για αιτήσεις συνταξιοδότησης μέχρι και το 2037. Και τούτο διότι, δεδομένου ότι οι συμπατριώτες μας αυτοί παλιννόστησαν κατά τη δεκαετία του 1990 και πήραν το Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς από το 1998 και μετά, είναι αντικειμενικά αδύνατο να συμπληρώνουν 40 χρόνια διαμονής στη χώρα πριν το έτος 2038. Παράλληλα, η προτεινόμενη με τη διάταξη αυτή ευνοϊκή μεταχείριση των ανωτέρω ομογενών για μεταβατικό χρονικό διάστημα δικαιολογείται από λόγους εθνικού συμφέροντος, που επιβάλλουν τη στήριξη των ομογενών, οι οποίοι παλιννοστούν στην
Ελλάδα, εγκαταλείποντας τις πατρογονικές τους εστίες, επειδή αντιμετωπίζουν στις χώρες προέλευσής τους εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης και εργασίας.
Επί του άρθρου 2
Με το άρθρο 1 του ν. 1296/1982 η κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θεσμοθέτησε για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας το «Λογαριασμό συνταξιοδότησης ανασφάλιστων υπερηλίκων», από τον οποίο χορηγείτο κάθε μήνα σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη σε Έλληνες υπηκόους και ομογενείς μόνιμα διαμένοντες στην Ελλάδα, εφόσον δεν ελάμβαναν σύνταξη ή άλλο βοήθημα και δεν είχαν εισόδημα που να ξεπερνούσε τη σύνταξη που χορηγούσε ο ΟΓΑ στους συνταξιούχους του.
Εξελικτικά, ο θεσμός αυτός τροποποιήθηκε αρχικά με το ν. 4093/2012 (παρ. 5 υποπαράγραφος ΙΑ.6) και στη συνέχεια με το άρθρο 93 του ν. 4387/2016.
Με το τελευταίο άρθρο καθώς και την κατ' εξουσιοδότηση αυτού ΚΥΑ Φ10034/2437/655 (ΦΕΚ Β'2401) ορίζεται ότι το πλήρες ποσό του «Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερήλικων» είναι 360 ευρώ μηνιαίως και καθορίζονται επιπλέον και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες το εν λόγω επίδομα χορηγείται τόσο στους ανασφάλιστους υπερήλικες όσο και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
Μεταξύ των προϋποθέσεων προκειμένου οι υπερήλικες (δηλαδή οι άνω των 67 ετών) να λάβουν πλήρες το παραπάνω μέγιστο ποσό των 360 ευρώ τέθηκε και η διαμονή για 35 πλήρη έτη στην Ελλάδα (μειουμένου αναλόγως του ποσού του επιδόματος για κάθε έτος διαμονής που υπολείπεται των παραπάνω 35 ετών διαμονής στη χώρα). Στη συνέχεια, ωστόσο, με το άρθρο δεύτερο του ν. 4618/2019 (ΦΕΚ 89/10-6-2019) τροποποιήθηκε το άρθρο 93 και προβλέφθηκε ότι στους δικαιούχους, που είναι μέλη της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας, καταβάλλεται το επίδομα χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση της προϋπόθεσης των 35 ετών πλήρους διαμονής, ούτε η προϋπόθεση της μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα για δεκαπέντε (15) συνεχόμενα έτη πριν από την υποβολή της αίτησης χορήγησης του επιδόματος.
Ωστόσο, στην παραπάνω εξαίρεση δεν εντάχθηκαν οι ομογενείς μας από την πρώην Σοβιετική Ένωση οι οποίοι πήραν το Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς από το 1998 και εφεξής, ενώ μόλις το 2000 με το νόμο περί αποκατάστασης των παλινοστούντων Ομογενών από την τ. ΕΣΔΔ (ν. 2790/2000), τους δόθηκε η δυνατότητα απόκτησης ελληνικής ιθαγένειας, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να δικαιωθούν πλήρες ποσό επιδόματος, αφού είναι αδύνατο να συμπληρώσουν 35 χρόνια διαμονής στην Ελλάδα πριν από το 2032. Έτσι, με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, αφενός για λόγους ίσης αντιμετώπισης των ομογενών μας, αφετέρου γιατί είναι αντικειμενικά αδύνατο να δικαιωθούν πλήρους ποσού επιδόματος πριν από το 2032, προτείνεται η επέκταση της εξαίρεσης από τις περιπτώσεις γ΄ και δ΄ της παραγράφου 1 και στους ομογενείς μας που προέρχονται από την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Επιπλέον, με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, προτείνεται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση του επιδόματος να είναι όχι το φορολογητέο εισόδημα αλλά το πραγματικό εισόδημα του υπερήλικα. Προς τούτο έχει σχετικά γνωμοδοτήσει ο Συνήγορος του Πολίτημε το υπ. αρ. πρωτ. 222723/19688/2018 Πόρισμά του. Και τούτο μετά από ενδελεχή έρευνα πολλών πραγματικών περιπτώσεων υπερηλίκων από τις οποίες προέκυψε ότι πολλοί υπερήλικες δεν δικαιώνονται το επίδομα, καίτοι είτε δεν έχουν κανένα πραγματικό εισόδημα, είτε έχουν πολύ χαμηλό πραγματικό εισόδημα, αλλά το φορολογητέο εισόδημά τους προσδιορίζεται βάσει των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης, με αποτέλεσμα να υπερβαίνει τα εισοδηματικά όρια του νόμου. Καταλήγοντας, μάλιστα, ο ΣτΠ προτείνει να τεθεί το πραγματικό εισόδημα (και όχι το φορολογητέο) ως κριτήριο χορήγησης
του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, προκειμένου να εναρμονιστεί με τις προϋποθέσεις χορήγησης του «Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης» (3359 Β/28 -7- 2021).
https://www.synigoros.gr/resources/10122019-porisma-yperhlikes.pdf
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ
Στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς, διατάξεις για θέματα ανθρώπινου δυναμικού και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, νομοθετικό πλαίσιο εκπαίδευσης των σπουδαστών/σπουδαστριών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης για την ένταξη στον κλάδο Π.Ε. Επιτελικών Στελεχών, διατάξεις για την
ολοκλήρωση της μεταφοράς των δασικών υπηρεσιών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διατάξεις για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 'Ελλάδα 2.0', Εθνική Σύνταξη Ομογενών, και άλλες επείγουσες διατάξεις» προστίθεται άρθρο ως εξής:
Άρθρο 1
Εθνική σύνταξη ομογενών- τροποποίηση άρθρου 7 ν. 4387/2016
Στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4387/2016 (Α' 85) προστίθενται εδάφια ως εξής:
«Η κατά τα ανωτέρω μείωση της εθνικής σύνταξης βάσει ετών μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα δεν εφαρμόζεται για τους ομογενείς που προέρχονται από την πρώην Σοβιετική Ένωση και τους ομογενείς με Αλβανική ιθαγένεια για αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα υποβληθούν μέχρι και το έτος 2037.Το προηγούμενο εδάφιο εφαρμόζεται τόσο στις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης όσο και στις ήδη εκδοθείσες, επανυπολογιζόμενων των εθνικών συντάξεων των τελευταίων με βάση σαράντα (40) έτη νόμιμης και μόνιμης διαμονής».
Άρθρο 2
Επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων- Τροποποίηση άρθρου 93 του ν. 4387/2016 (Α' 85)
1.Η περ. ε΄ της παρ. 1του άρθρου 93 του ν. 4387/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«ε. Το συνολικό πραγματικό ετήσιο ατομικό εισόδημά τους καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τεσσάρων χιλιάδων τριακοσίων είκοσι (4.320) ευρώ ή, στην περίπτωση εγγάμων, το συνολικό πραγματικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των οκτώ χιλιάδων εξακοσίων σαράντα (8.640) ευρώ».
2.Η παρ. 11 του άρθρου 93 του ν. 4387/2016 τροποποιείται ως εξής:
«11. Στους δικαιούχους που είναι ομογενείς προερχόμενοι από την πρώην Σοβιετική Ένωση και ομογενείς με αλβανική ιθαγένεια καταβάλλεται το επίδομα του παρόντος άρθρου, χωρίς την εφαρμογή των περιορισμών των περιπτώσεων γ΄ και δ΄ της παραγράφου 1 αυτού. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Εσωτερικών , ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες χορήγησης του επιδόματος στους ανωτέρω δικαιούχους.
