Μια σεμνή και συγκινητική εκδήλωση στη μνήμη των Σαγιαδινών, που εκτελέστηκαν από τα στρατεύματα Κατοχής σε συνεργασία με τους Μουσουλμάνους Τσάμηδες συνεργούς τους, έγινε στον ερειπωμένο παραδοσιακό οικισμό της παλιάς Σαγιάδας, όπου τα σπίτια λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν από τους εισβολείς.
Μετά τον εσπερινό τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του μνημείου και έγινε κατάθεση στεφάνων από το δήμαρχο Φιλιατών Σπύρο Παππά, την πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Σαγιάδας Άννα Αναστασιάδου (είναι και πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου του χωριού), καθώς και από τις τοπικές αστυνομικές, στρατιωτικές και λιμενικές αρχές.
Χαιρέτησαν την εκδήλωση ο δήμαρχος Φιλιατών Σπύρος Παππάς, η πρόεδρος του χωριού Άννα Αναστασιάδη, οι οποίοι τόνισαν την ανάγκη να μην λησμονηθούν τα εγκλήματα και η θυσία των πεσόντων να είναι φωτεινό ορόσημο για τις νεότερες γενιές.
Στην παρέμβασή του ο πρώην δήμαρχος Σαγιάδας Βαγγέλης Μάστορας, ο οποίος κατασκεύασε το μνημείο και θεσμοθέτησε τις εκδηλώσεις, πρότεινε, για μια ακόμη φορά, η Σαγιάδα να ανακηρυχθεί μαρτυρικό χωριό, καθώς πληροί όλες τις προϋποθέσεις για μια τέτοια εξέλιξη.
Μιλώντας ο θεολόγος π. Ηλίας Μάκος αναφέρθηκε στα εγκλήματα των Τσάμηδων στη Θεσπρωτία, υπογραμμίζοντας ότι "δεν είμαστε εδώ, γιατί αισθανόμαστε μίσος, ούτε με διάθεση εκδικητική, αλλά συγχωρητική, ούτε με πνεύμα και φρόνημα φανατισμού, αλλά αγνού πατριωτισμού. Είμαστε εδώ για να τιμήσουμε τη θυσία των αθώων θυμάτων, που έχυσαν το αίμα τους για να αιματοδοτήσουν τη δική μας ελευθερία και τη δική μας ζωή".
Και κατέληξε: "Να πάρουμε τη δάδα από τους προγόνους μας, που θυσιάστηκαν, να γίνουμε δαδούχοι, και να μην την αφήσουμε να σβήσει, ώστε ο αγώνας τους για μια καινούργια Ελλάδα, να μην μείνει όνειρο…".
Ακολούθησε το πολυφωνικό σύνολο "΄Ηνορο", που καταχειροκροτήθηκε, μέλος του οποίου είναι ο 95χρονος Χάρης Λεοντάρης, ο οποίος εντυπωσίασε με την καθαρότητα της φωνής του, αλλά και την άριστη ψυχοσωματική του διάθεση.
Ακόμη διαβάστηκαν αποσπάσματα αποσπάσματα από συγκλονιστικές μαρτυρίες για εκείνη την εποχή.
Η εκδήλωση ήταν άρτια οργανωμένη, με κατάλληλο για την περίσταση πρόγραμμα, γι' αυτό η πρόεδρος και τα μέλη του δραστήριου και ενεργού Πολιτιστικού Συλλόγου Σαγιάδας καταχειροκροτήθηκαν από τος παρευρισκόμενους.
Κάθε σημερινός άνθρωπος, που πιστεύει σε αξίες, αρχές και ιδεώδη, που υπερασπίστηκαν οι πεσόντες στις εθνικές τραγωδίες του Γένους, αξίζει και οφείλει να τις κάνει έκφραση του βίου του και οδηγό του και τόνωση στη δραστηριότητά του, προκειμένου να αναπηδήσει μια νέα δύναμη αντίστασης στα κακώς κείμενα.
ΗΛΙΑΣ ΜΑΚΟΣ