Ήταν η πίστη στην μοναδική οργάνωση των Ελλήνων της Αλβανίας, την ΟΜΟΝΟΙΑ, η συσπείρωση γύρω της, που έφεραν τις πρώτες επιτυχίες και τις πρώτες νίκες, τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης στην Αλβανία. Να θυμίσουμε την μεγάλη νίκη στις Κοινοβουλευτικές εκλογές του 1991, με την εκλογή πέντε βουλευτών. Ξανά με την εκλογή τριών βουλευτών το 1992, παρά τις πιέσεις και την μη αναγνώριση της Ομόνοιας ως εκλογικό υποκείμενο. Την μεγάλη νίκη στις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση του 1992 όπου η ΕΕΜ με την οργάνωσή της την ΟΜΟΝΟΙΑ, δεν ανάδειξε μόνον νομάρχες, δημάρχους, έπαρχους, δεν κέρδισε μόνο την πλειοψηφία των δημοτικών και επαρχιακών συμβούλων, αλλά: «Εσείς δεν ψηφίσατε. Εσείς κάνατε δημοψήφισμα. Να διατηρείτε αυτό το ηρωικό και μαχητικό φρόνημα. Να μείνετε ενωμένοι και αδελφωμένοι γιατί το μέλλον έτσι μας θέλει», όπως χαρακτήρισε τις εκλογές αυτές ο μακαριστός Σεβαστιανός, σε μια συνέντευξή του.
Άρχισε, όμως, η έριδα και η επέμβαση στα εσωτερικά της Ομόνοιας, που σήμαινε στα εσωτερικά της Ε. Ε. Μειονότητας. Πρόξενος της Ελλάδος στο Αργυρόκαστρο (όπου η διπλωματική αποστολή δεν επιτρέπει την ανάμειξη στα κομματικά ιδεώδη του χώρου) παρότρυνε την δημιουργία σοσιαλιστικών οργανώσεων στις δικές μας κοινότητες. Στο βορειοηπειρωτικό χώρο που κυρίαρχη και μοναδική ήταν η οργάνωση της Ομόνοιας, με όλη τη δομή της: το Γενικό Συμβούλιο, το Γενικό Προεδρείο και μέχρι τις τοπικές οργανώσεις Ομόνοιας σε κάθε κοινότητα. Έτσι λειτουργούσε. Και λειτουργούσε άψογα. Ζήλεψαν οι δημοκράτες και έφτιαξαν τις δικές τους οργανώσεις. Ζήλεψαν και οι σοσιαλδημοκράτες, μα και οι ρεπουμπλικάνοι, μα και κάθε είδους καντάδα. Άρχισε η ύφεση στις οργανώσεις της Ομόνοιας και το πρώτο χέρι το πήραν αυτές του σοσιαλιστικού κόμματος. Καταργήθηκε η παράγραφος του άρθρου 4 που έλεγε: «Μέλη της Ομόνοιας είναι ο κάθε Αλβανός πολίτης, ανεξάρτητα από την πολιτική και κομματική τοποθέτηση, που έχει Ελληνική συνείδηση και καταγωγή, χωρίς διάκριση φύλου κοινωνικοπολιτικής προέλευσης ή γλώσσας, αρκεί να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας, ν' αποδέχεται ανεπιφύλακτα το πρόγραμμα και το καταστατικό της Οργάνωσης και ν' αγωνίζεται για την εφαρμογή του. Δικαιούνται να εκλέγονται στα ανώτερα όργανα όλα τα μέλη της οργάνωσης, που δε συμμετέχουν σε άλλα πολιτικά κόμματα, εκτός του κόμματος εκείνου που η Οργάνωση έχει διαρκή πολιτική συμμαχία (ΚΕΑΔ).
Μέλη που ανήκανε σε άλλα κόμματα, ιδίως σ' αυτό του ΣΚ., σε πολλές κοινότητες, εκλέγονταν και πρόεδροι της Ομόνοιας, δηλαδή ηγούνταν και την οργάνωση της Ομόνοιας. Κι ακόμα πιο πέρα: Για να ξανακέρδιζαν ξανά το θώκο του έπαρχου (αφού διένυσαν μια τετραετία εκλεγμένοι από την ΟΜΟΝΟΙΑ), συνεργάζονταν με κάθε είδους αλβανικού κόμματος, και με το διάβολο ακόμα, ξεχνώντας ποιος τους ανάδειξε και ποιος τους προώθησε.
Συν τω χρόνω, το πρόβλημα βάθυνε. Ένα μεγάλο χάος δημιουργήθηκε. Οι οργανώσεις της Ομόνοιας έπαψαν να λειτουργούν, μάλλον διαλύθηκαν. Κι όταν χρειάζονταν, βάσει του Καταστατικού να γινόντουσαν οι τοπικές εκλογές και να καθορίζονταν οι εκλέκτορες για τις Γενικές Συνδιασκέψεις, καθορίζονταν.
Ξανά βλέπουμε την επέμβαση των Ελλαδιτών πολιτικών. «Να προσέλθετε στα αλβανικά κόμματα. Εκεί είναι η προοπτική σας…», που σήμαινε «αφήστε την Ομόνοια, δεν έχει προοπτική, ολοκλήρωσε το καθήκον της…». Έτσι σιγά σιγά διαδόθηκε και επικράτησε το σλόγκαν: «Πού είναι η ΟΜΟΝΟΙΑ. Δεν υπάρχει Ομόνοια. Τι μας έκαμε η Ομόνοια» κλπ»
Δυνάμωσαν ακόμα πιο πολύ οι σοσιαλιστικές οργανώσεις στα χωριά. Μάλλον είχαν και την πείρα των κομματικών οργανώσεων βάσης επί κομμουνισμού. Μ' ένα σφύριγμα του προέδρου, όλοι στο πόδι. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα συσκέψεις, ανακοινώσεις, ενημερώσεις. Οργανωμένοι και συσπειρωμένη γροθιά.
Μαράθηκαν τα πραγματικά μέλη της Ομόνοιας. Μαράθηκε η Ε.Ε. Μειονότητα. Χωρίς τύπο (η μοναδική στο κόσμο που δεν έχει ούτε ένα έντυπο), χωρίς ενημέρωση, χωρίς προσανατολισμό.
«Να διατηρείτε αυτό το ηρωικό και μαχητικό φρόνημα. Να μείνετε ενωμένοι και αδελφωμένοι γιατί το μέλλον έτσι μας θέλει», το μήνυμα του μακαριστού Σεβαστιανού, που δυστυχώς, το ρήγμα εμβαθύνεται.
Βαγγέλης Παπαχρήστος / sfeva.gr