Η ιστορική αλήθεια δεν είναι ορθό - παρότι, δυστυχώς, συμβαίνει συχνά - να καθορίζεται και να σκιάζεται διαστρεβλωτικά από φαντασιώσεις και πάθη και βουλήσεις, που, είτε προηγούνται, είτε ακολουθούν, επηρεάζουν πεποιθήσεις και προκαλούν πάθη.
Το λεγόμενο «Τσάμικο» θέμα, δηλαδή οι ανιστόρητες και προκλητικές διεκδικήσεις των «Τσάμηδων» σε βάρος της Θεσπρωτίας, οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις στην Αλβανία, κατά καιρούς, και ανάλογα με τις σκοπιμότητες, το «ξεθάβουν» από το χρονοντούλαπο της ιστορίας και το φέρνουν στο προσκήνιο.
Είτε για να προβάλλουν και να ενισχύσουν την αλυτρωτική ιδέα της «Μεγάλης Αλβανίας», πουπεριλαμβάνει τμήματα της Ελλάδας, χαρακτηρίζουν ως «αλβανικά εδάφη» ολόκληρη την Ήπειρο μέχρι την Πρέβεζα αλλά και την Δυτική Μακεδονία, καθώς και άλλων βαλκανικών χωρών, αποπροσανατολίζοντας με αυτό τον τρόπο το λαό από βασικά προβλήματα, όπως η φτώχεια και η διαφθορά.Είτε για να το χρησιμοποιήσουν σαν αντίβαρο απέναντι στα δικαιώματα της Ελληνικής Μειονότητας, το είχε επιχειρήσει και ο Χότζα αυτό, αν και τα δύο ζητήματα δεν έχουν καμία απολύτως σχέση και σύνδεση μεταξύ τους. Είτε για λόγους κομματικών επιδιώξεων εσωτερικής κατανάλωσης, προκειμένου να κερδηθούν ψήφοι από τους ακραίους και φανατικούς.
Βέβαια, το «Τσάμικο» δεν το έβαζαν επίσημα, παρότι παρασκηνιακά το υποκινούσαν και το υπέθαλπαν, στην ατζέντα των συζητήσεων με την Ελλάδα, αφού συναντούσαν και την άμεση και έντονη αντίδρασή της, δείχνοντας φαινομενικάότι τηρούν απόσταση από ρητορικές, που δυναμιτίζουν το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες.
Όμως, τελευταίως, η αλβανική πλευρά υιοθέτησε απροκάλυπτα μερικά από τα πάγια αιτήματα του κόμματος«ΡDIU» των «Τσάμηδων», καθώς και του Πατριωτικού Συνδέσμου «Τσαμερία».
Μάλιστα η υπουργός Εξωτερικών της χώρας Olta Xhacka ζήτησε την «άρση του εμπόλεμου» για τους Τσάμηδες, ενώ μίλησε και για «περιουσίες Τσάμηδων στην Ελλάδα».
Έτσι το «Τσάμικο» μετατρέπεται, με το να του δίνεται από την αλβανική πλευρά επίσημη μορφή, σε αγκάθι στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, αλλά και στην πορεία της Αλβανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι, που πρέπει ιδιαιτέρως να προσέξει η αλβανική ηγεσία.
Εξάλλου οι «Τσάμηδες» στην Αλβανία οργανώνουν, ετησίως, εκδηλώσεις για την επέτειο της υποτιθέμενης και επινοημένης, αυτό αποφαίνεται η ιστορία, «γενοκτονίας» τους από τους Έλληνες και ζητούν ίδρυση «τσάμικου» νεκροταφείου στην Ηγουμενίτσα.
Γραφικότητες θα πει κανείς, που δεν βρίσκουν απήχηση στην πλειοψηφία των υγιώς σκεπτόμενων Αλβανών πολιτών, που τους αντιμετωπίζουν με καχυποψία και επιθυμούν αρμονική συνύπαρξη με την Ελλάδα, ωστόσο με το πες πες, οι αναλήθειες και ανακρίβειες μένουν και δημιουργούνται εντυπώσεις. Και υπάρχει κίνδυνος να εξαχθούν λανθασμένα συμπεράσματα και να λάβουν υπόσταση ανυπόστατοι ισχυρισμοί.
Η «γενοκτονία» τους, για την οποία οι «Τσάμηδες» προσέφυγαν και στο Δικαστήριο της Χάγης, όπου δεν αξιολογήθηκε καν η υπόθεση, είναι μεταγενέστερη «ανακάλυψη», κυρίως μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, που τους συμπεριφερόταν δυσμενώς, γιατί δεν τους εμπιστευόταν και επιδίωξή του αρχικά ήταν να επιστρέψουν στην Ελλάδα!
Βέβαια εκείνη την εποχή υπήρξαν για τα φρικτάπεπραγμένα των «Τσάμηδων», που ήταν νωπά, κάποιες μεμονωμένες και πολύ περιορισμένες αντιδράσεις οργής στη Θεσπρωτία, αλλά ως εκεί και τίποτα παραπάνω.
Σε μια αποκαλυπτική έκθεση, που περιγράφει με λεπτομέρειες τις εγκληματικές πράξεις των Τσάμηδων στη Θεσπρωτία κατά την Κατοχή, που συνέταξε το 1948 ο τότε Διοικητής του Κέντρου Αλλοδαπών Ηπείρου, μοίραρχος Ε. Ζάκκας, υπάρχουνσυντριπτικά στοιχεία, δραματικά, που αποκαλύπτουν το μέγεθος της καταστροφής, η οποία συντελέστηκε στη Θεσπρωτία από τους «Τσάμηδες» στα χρόνια της Γερμανοϊταλικής κατοχής.
Εξιστορούνται άγριες δολοφονίες, ακόμη και παιδιών και γερόντων, βιασμοί γυναικών, λεηλασίες, πυρπολήσεις. Και τονίζεται χαρακτηριστικά: «Γενικώς δεν έμεινε λίθος επί λίθου κατά το δη λεγόμενον»…
Αξίζει να σημειωθεί ότι παλαιότερα, μετά από ομόφωνη απόφαση της Αλβανικής Βουλής, η 27η Ιουνίου χαρακτηρίστηκε ως «ημέρα Γενοκτονίας των Τσάμηδων», ενώ ιδρύθηκε και υπάρχει ο «Πατριωτικός Σύνδεσμος της Τσαμουριάς», μια 100μελής άτυπη «Βουλή», που έγινε μέλος της «οργάνωσης υπο-αντιπροσωπευμένων λαών» του ΟΗΕ το 1995.
Μάλιστα ανεγέρθηκε στην Τζάρα των Αγίων Σαράντα, λίγα μέτρα από τα Ελληνοαλβανικά σύνορα της Θεσπρωτίας, με χρήματα, που προήλθαν κυρίως από το «Τσάμικο» λόμπι της Αμερικής, αλλά και με οικονομική στήριξη από την τότε αλβανική κυβέρνηση του Σαλί Μπερίσα, μνημείο για τη «γενοκτονία». Αυτό το μνημείο, όπου μια φορά το χρόνο συγκεντρώνονται οι «Τσάμηδες», προσεύχονται και ακούγονται εμπρηστικές ομιλίες, ζητούν τώρα από την Αλβανική κυβέρνηση να ανακηρυχθεί ως ιστορικός χώρος!
Η πραγματικότητα είναι μία και αμείλικτη: Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες, στα χρόνια της Κατοχής,εξόντωσαν τον χριστιανικό πληθυσμό, στο πλευρό των Ιταλών και Γερμανών κατακτητών, προσπαθώντας να ανακηρύξουν «αυτόνομο κράτος» τη Θεσπρωτία, γι' αυτό έφυγαν οικειοθελώς για την Αλβανία, με την υποχώρηση των Γερμανών. Και ακολούθησε η παραπομπή τους στο Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων Ιωαννίνων και εκδόθηκαν ερήμην περί τις 1.700 σχετικές καταδικαστικές αποφάσεις ως εγκληματιών πολέμου, ενώ η περιουσία τους δεσμεύτηκε και αποδόθηκε σε ντόπιους της περιοχής και τους στερήθηκε η ελληνική ιθαγένεια.
Από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και έπειτα, το ζήτημα της «Τσαμουριάς» επανήλθε στην επικαιρότητα. Αρχικά οι «Τσάμηδες» προσπάθησαν να ξαναγράψουν την ιστορία, τονίζοντας πως ουδέποτε συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς ή τους Ιταλούς και πως έπεσαν θύματα της ελληνικής εκδικητικότητας, κάνοντας λόγο, περί «εθνοκάθαρσης», ενώ εκείνοι την επιχείρησαν στη Θεσπρωτία κατά την γερμανοϊταλική κατοχή.
Το «Τσάμικο» αποτελεί παράμετρο του αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού. Μόνιμη θέση της Ελλάδας στις αλβανικές αξιώσεις είναι ότι «θέμα Τσαμουριάς δεν υφίσταται». Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά δεν οφείλει να είναι σε εγρήγορση και να δίνει τις κατάλληλες απαντήσεις, όταν χρειάζεται. Τα ιστορικά πράγματα είναι απλά, όταν προσεγγίζονται αχρωμάτιστα, απροκατάληπτα, αναλλοίωτα, με καθαρή ενόραση και λογική.
Διαφορετικά αναπτύσσονταικαταστάσεις, που δεν είναι κανονικές, αλλά κατασκευασμένες, και πυροδοτούν αδικαιολόγητες εντάσεις και οριοθετούν παθογενείς εξελίξεις, με το φοβερό κίνδυνο κάποιοι να πιστέψουν τα ψέματα, χωρίς επαρκείς λόγους.
π. Ηλιας Μακος / Πρωινος Λογος
