Ένα θέμα κατεξοχήν εθνικό έφερε στην επικαιρότητα η εφημερίδα «Δημοκρατία» την Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2022, αριθ. Φύλ. 3296. Η εφημερίδα ανακίνησε το θέμα για τους όρους «Βόρειος Ήπειρος» και Βορειοηπειρώτες». Δημοσιεύει πρωτοσέλιδα: «Το ΥΠΕΞ διαγράφει τον ιστορικό ρόλο "Βόρειος Ήπειρος"». Στην 3η σελίδα παραθέτει και την ασαφή απάντηση του ΥΠΕΞ προς τον Δήμο Λάρισας. Ο Δήμος της Λάρισας σε ερώτηση προς το ΥΠΕΞ για την ονομασία πλατείας ως «Πλατεία Ηρώων Βορείου Ηπείρου» δεν πήρε θετική απάντηση.
Το έγγραφο που έστειλε στον Δήμο σημειώνει ότι το υπουργείο στη διεθνή αλληλογραφία του χρησιμοποιεί τον όρο «Ελληνική Εθνική Μειονότητα» ενώ στην εσωτερική νομοθεσία χρησιμοποιείται και ο όρος «Ελληνική μειονότητα της Αλβανίας».
Όπως διαπιστώνει κανείς από την απάντηση του ΥΠΕΞ αποφεύγει να δηλώσει το αυτονόητο. Ότι ο Δήμος Λάρισας έχει κάθε δικαίωμα, αφού δεν υπάρχει κανένας περιορισμός, να χρησιμοποιήσει στην πλατεία τον όρο «Βόρειος Ήπειρος» δεδομένου ότι οι κάτοικοι της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας κατοικούν από αμνημονεύτων χρόνων στον γεωγραφικό χώρο που έμελλε να λέγεται «Βόρειος Ήπειρος» και οι ίδιοι «Βορειοηπειρώτες».
Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται και από πολιτειακούς και πολιτικούς παράγοντες και επομένως δεν υπάρχει πρόβλημα. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για «Βορειοηπειρώτες αδελφούς μας».
Στο έγγραφο αναγράφεται ότι «Ο όρος «Βόρειος Ήπειρος» δεν χρησιμοποιείται στις διμερείς σχέσεις της Ελλάδος με την Αλβανία». Στις διμερείς σχέσεις με την Αλβανία κάπως δικαιολογείται να μην χρησιμοποιείται ο όρος «Βόρειος Ήπειρος». Να μην χρησιμοποιείται όμως και στο εσωτερικό της Ελλάδος είναι αδιανόητο.
Οι χιλιάδες Έλληνες Βορειοηπειρώτες που βρίσκονται στην Ελλάδα, λογαριάζονται πάνω από 200 χιλιάδες, πώς αλλιώς θα ονομάζονται; Μειονοτικοί από την Αλβανία; Και ακόμη, οι δεκάδες βορειοηπειρωτικοί Σύλλογοι στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό πως θα λέγονται;
Οι Έλληνες κάτοικοι του Ηπειρωτικού χώρου που παραμένουν στη γη των προγόνων τους, πράγματι, ανήκουν στην «Ελληνική Εθνική Μειονότητα». Είναι αυτοί που συγκροτούν τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό που ζει και επιβιώνει στην αλβανική επικράτεια. Εκ μέρους, όμως της χώρας μας είναι ιστορικό ατόπημα να απεμπολούμε την ιστορική αλήθεια και να τασσόμαστε με την άποψη των Αλβανών. Οι Αλβανοί έχουν κάθε δικαίωμα να χρησιμοποιούν όποια ορολογία επιθυμούν.
Είναι κρίμα να μην εφαρμόζουμε την ιστορική αλήθεια. Ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα, θερμός θιασώτης και ενθουσιώδης οπαδός και θαυμαστής του Ερντογάν, ικανοποιείται από τέτοιες ελληνικές θέσεις.
Οι όροι «Βόρειος Ήπειρος» και «Βορειοηπειρώτες» έχουν κατατεθεί και κατοχυρωθεί από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα στους Διεθνείς Οργανισμούς και στα Διεθνή φόρα και έτσι χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα. Για του λόγου το αληθές θα υπενθυμίσω αδιάψευστα ιστορικά γεγονότα που δεν επιδέχονται παραποίηση και διαστρέβλωση ή αναθεώρηση.
Η Ήπειρος δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεξάρτητη και αποκομμένη από τον ηπειρωτικό κορμό. Ο ηπειρωτικός χώρος είναι γεωγραφικά ενιαίος και αδιάσπαστος, με ενιαία εθνολογική σύνθεση. Τα όρια μεταξύ Ηπειρωτών και Ιλλυριών με τα ιδιαίτερα εθνολογικά και ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά μας τα έδωσε τον 2ο μ.Χ. αιώνα ο περιηγητής Στράβων. Σύμφωνα με τον Στράβωνα σταθερό όριο αποτελούσε ο Γενούσος ποταμός. Έγραφε ο Στράβων (Γεωγραφικά 2,4,6, σελ. 323): «Ταύτην δεν την οδόν εκ των περί την Επίδαμνον και την Απολλωνίαν, τόπων, ιούσιν, εν δεξιά μεν εστί τα Ηπειρωτικά Έθνη κλυζόμενα το Σικελικό Πελάγει μέχρι τον Αμβρακικόν κόλπον, εν αριστερά δε τα όρη των Ιλλυρίων». Δηλαδή δεξιά της Εγνατίας οδού από την Επίδαμνο (σημ. Δυρράχιο) και την Απολλωνία προς ανατολάς βρίσκονται τα Ηπειρωτικά Έθνη, που φτάνουν ως τον Αμβρακικόν κόλπον και αριστερά τα βουνά των Ιλλυριών. Τα σύνορα μεταξύ των δύο συγγενικών λαών δεν ήταν σταθερά και δεν μπορούσαν να είναι.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν κατά τους Βαλκανικούς πολέμους είναι η αιτία της δημιουργίας του όρου «Βόρειος Ήπειρος». Η δυσμενής απόφαση των τότε Μεγάλων Δυνάμεων πάρθηκε στο Συνέδριο του Λονδίνου, το οποίο αναγνώρισε το αλβανικό κράτος και στη συνέχεια διέπραξαν τη μεγάλη αδικία εις βάρος της Ελλάδος δια τον περιορισμό των γεωγραφικών ορίων στον χώρο της Ηπείρου υπέρ της Αλβανίας. Στις 4/17 Δεκεμβρίου 1913 υπογράφηκε το επαίσχυντο πρωτόκολλο της Φλωρεντίας με το οποίο το Βόρειο τμήμα της Ηπείρου παραχωρήθηκε στην Αλβανία. Οι Βορειοηπειρώτες αποφάσισαν την έναρξη αυτονομιακού αγώνα. Στις 17 Φεβρουαρίου 1914 γίνεται η επίσημη διακήρυξη της Αυτονομίας στο Αργυρόκαστρο. Αρχίζει ένας τιτάνιος αγώνας. Οι Βορειοηπειρώτες και με εθελοντές από την Ελλάδα, μετά από σκληρές συγκρούσεις, απωθούν τους Αλβανούς προς Βορρά.
Στις 5/17 Μαΐου 1914 υπογράφεται το πρωτόκολλο της Κέρκυρας, με το οποίο η Βόρειος Ήπειρος αποκτά ευρεία διοικητή και πολιτική αυτονομία. Δυστυχώς, ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος που ενέσκυψε έφερε τα πάνω κάτω. Η Βόρειος Ήπειρος παρέμεινε και παραμένει στο αλβανικό κράτος.
Φυσικό επακόλουθο ήταν η δημιουργία του «Βορειοηπειρωτικού ζητήματος». Ο όρος «Βόρειος Ήπειρος» είναι καθαρά διπλωματικός. Καθιερώθηκε για εκείνο το ηπειρωτικό τμήμα που βρίσκεται πέρα από την ελληνική μεθόριο. Ο όρος «Βόρειος Ήπειρος» δεν υπάρχει ως ξεχωριστή ενότητα που να διακρίνεται από την υπόλοιπη Ήπειρο.
Μετά από όσα εκτέθηκαν, έχουμε τη γνώμη ότι καμιά υποχρέωση σε διμερές ή πολυμερές επίπεδο δεν εμποδίζει τον Δήμο Λάρισας να μετονομάσει μια πλατεία ως «Πλατεία Ηρώων Βορείου Ηπείρου». Άλλωστε, η δολοφονία του Κωνσταντίνου Κατσίφα, ανήμερα της Επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940 στο Μπουλιαράτι Αργυροκάστρου, είναι πολύ πρόσφατη και δικαιολογεί απόλυτα την απόφαση του Δήμου Λάρισας.
Νίκος Υφαντής / Πρωϊνός Λόγος
