Την Παρασκευή 7 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο «Κατίνα Παππά» της Λιβαδειάς στο Δήμο Φοινικαίων εκδήλωση μνήμηςγια τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τον αιφνίδιο θάνατο του πρώην Έπαρχου Λιβαδειάς Ηρώδη Νταλιάνη. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε ταυτόχρονα το βιβλίο της κόρης του Ηρώδη Νταλιάνη Πολυξένης, με τίτλο «Ηρώδης ο πατέρας μου», με κεντρικό ομιλητή τον πρώην υπουργό και βουλευτή Θεσπρωτίας Αντώνη Μπέζα με τον οποίο ο αείμνηστος Έπαρχος είχε συνεργαστεί στενά κατά την αυτοδιοικητική του θητεία.
Η ομιλία του Αντώνη Μπέζα έχει ως ακολούθως:
Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος για την παρουσία μου εδώ σήμερα και την όμορφη εκδήλωση που έχετε διοργανώσει. Με τον Ηρώδησυνεργαστήκαμε στενάστα μικρά αλλά σημαντικά προβλήματα της καθημερινότηταςγια την περιοχή σας. Σαν Έπαρχος όμως είχε μεγάλη συνεισφορά στα εθνικά θέματα σε σχέση με την Ελληνική Μειονότητα της Αλβανίας και σε αυτά θέλω κυρίως νααναφερθώ αποκαλύπτοντας άγνωστες στους πολλούς πτυχές της δράσης του.
Σαν κεραυνός έπεσεεκείνη την ημέρα της 9ης Ιουλίου, ένα χρόνο πριν, εδώ στη Λιβαδειά, στηΘεσπρωτία, στα Τίρανα, στα Γιάννενα, στην Αθήνα, η είδηση του αιφνίδιου και αδόκητου θανάτου του Έπαρχου Ηρώδη Νταλιάνη. Ποιος δεν ήξερε τον Ρώδη;
Το γιατί έφυγεέτσι ξαφνικά και αναίτια σ' αυτή τη φάση της ζωής του, κανείςδεν μπορεί νατο απαντήσει. Και είναι φυσιολογικόκαι κατανοητό να υπάρχει στους δικούς του ανθρώπους, τη γυναίκα του Πρανβέρα (τη Βέρα του), τα παιδιά του Πολυξένη και Νίκο και τους οικείους του, ο πόνος για την απώλεια και ο «θυμός» για το άδικο.«Θυμός», απέναντι ακόμη και στο Θεό, γιατί μεγαλώσαμε με την ιδέα ότι όλα όσα γίνονται, γίνονται σύμφωνα με το θέλημά του.
Έγραψε ο μεγάλος Νίκος Καζαντζάκης:
«Άτιμος είναι ο κόσμος τούτος… Άδικος…
Θεέ μου πως τον κρατάς στην αγκαλιά σου
και δεν τον τινάζεις κάτω
να γίνει χίλια κομμάτια
να τον πλάσεις καλύτερο».
Αλλά ο Θεός είναι βέβαιο ότι δεν ήθελε τον θάνατό του. «Ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν, ουδέ τέρπεταιεπ' απωλεία ζώντων» (Σοφία Σολομώντος), δηλαδή «ο Θεός δε δημιούργησε τον θάνατο, ούτε ευχαριστιέται όταν χάνονται οι ζωντανοί».
Και ο θάνατος δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή της συνέχειας. Όπως το πλοίο πουενώ χάνεται από ταμάτια μαςστη γραμμή του ορίζοντα,αυτό συνεχίζειτην πορεία του αλλά εμείς δεν μπορούμε να το παρακολουθήσουμε!Η συνέχεια του Ηρώδη Νταλιάνη είναιλοιπόν σήμερα ανάμεσάμας. Είναι η οικογένειά του, είναι το βιβλίο της κόρης του, είμαστεόλοι εμείςπου βρισκόμαστε εδώ για να τιμήσουμε τη μνήμη του.
Μετον αείμνηστο Έπαρχο Λιβαδειάς Ηρώδη Νταλιάνηπορευτήκαμε μαζί, άλλοτεσε καιρούς ευοίωνους και άλλοτε σε καιρούς χαλεπούς. Τον γνώρισα μέσα από τους αγώνες του, και στα μικρά της καθημερινότητας, και στα μεγάλα θέματα του Ελληνισμού. Τον γνώρισα και μου στάθηκε, καισενίκες αλλά και σε ήττες,και αυτό έκανε ακόμη πιο στενή τη φιλία και την εκτίμηση που του είχα.
Ο Ενβέρ Χότζα -στα χρόνια του οποίου μεγάλωσε και εξαιτίας του καθεστώτος του δεν σπούδασε ενώ είχε τις πνευματικές ικανότητες ο Ηρώδης- θεωρούσε ότι η Ελλάδα αποτελούσε τον άμεσο εχθρό της Αλβανίας.Έχω την εντύπωση ότι όλεςοι αλβανικές κυβερνήσεις μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, εξακολουθούνέμμεσα ή άμεσα να έχουν την ίδια αντίληψη έναντι της Ελλάδας.
Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις χαρακτηρίζονται απόμια«στασιμότητα» και από μια «βαλκανική καχυποψία». Η διατήρηση αυτήςτης κατάστασης, που οφείλεται κυρίως στην αλβανική πλευρά, αποδεικνύει ότι υπάρχουν κάποιες σταθερές πουαπομακρύνουν την αλβανική εξωτερική πολιτικήαπό την Ελλάδα. Και όλα αυτά, ενώ η Ελλάδα είναι από τουςμεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αλβανίας και τα τελευταία χρόνια οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις συνυπέγραψανμείζονος σημασίας γιατην Αλβανία αποφάσεις, όπως την ένταξή τηςστο ΝΑΤΟ (το 2009) ή την απόδοση καθεστώτος υποψήφιας για ένταξη χώρας στην ΕΕ (το 2014).Προσέξτε, τα συνυπέγραψαν, χωρίς να θέσουν ως προαπαιτούμενο, ούτε τη βελτίωση των συνθηκών της ελληνικής εθνικής μειονότητας, ούτε, μετά το 2010, τη διευθέτηση του θέματος της συμφωνίαςγιατην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.
Γιατί τα αναφέρω όλα αυτά; Διότι για να κρίνεις και να αξιολογήσεις την προσφορά ενός ανθρώπου πρέπει να γνωρίζεις το περιβάλλον και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτός ανέπτυξε τη δράση του.
Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '90, όταν στην Αλβανία η νέα γενιά, λόγω της φτώχειας, έπαιρνε το δρόμο της ξενιτιάς, ο Ηρώδης πήγε κόντρα στο ρεύμα. Νεαρός τότε, είχε γεννηθεί το 1962, με ανοικτό μυαλό, καινοτόμος, εύστροφος, με αγάπη για την οικογένεια και τον τόπο του, μπορεί να έφυγε για λίγα χρόνια αλλά γύρισε γρήγορα πίσω και άνοιξε τη δική του γαλακτοκομική επιχείρηση, το τυροκομείο του.
Και αργότερα, πιο ώριμος και κατασταλαγμένος, δεν φοβήθηκε τις όποιες πιθανές αρνητικές συνέπειες αλλά ασχολήθηκε με τα κοινά, θαρραλέα και παλικαρίσια μέσα από την εθνική οργάνωση της Ομόνοιας και διεκδίκησε το χρίσμα του Έπαρχου της Λειβαδιάς. Και όταν το πήρε, και εκλέχθηκε Έπαρχος, άρχισε μια νέα εποχή στη ζωή του.
Εκείνη, την πρώτη περίοδο της αυτοδιοικητικής του θητείας (2007-2011), και λίγο πριν απ' αυτή, ηελληνική κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, στην οποία μετείχα σαν Υφυπουργός Οικονομικών,ακολουθούσε μια συνετή καιστοχευμένηπολιτική με την Αλβανία.
-Έσπασε έξυπνα τη μειονοτική ζώνη που είχε δημιουργήσει ο Χότζα χτίζοντας το ελληνικό σχολείο ΟΜΗΡΟΣ στην Κορυτσά και επαναλειτουργώντας το πρώτο σχολείο που άνοιξε ο Κοσμάς ο Αιτωλός στη Χιμάρα.
-Έδωσε στους Β/Ηπειρώτες την ελληνική ιθαγένεια καιτο δικαίωμα ψήφου στις ελληνικές εκλογές, αφού προηγήθηκερύθμιση στο αλβανικό σύνταγμαώστενα εξασφαλιστούν εγγυήσεις για τα δικαιώματα των ομογενών.
-Προχώρησε στηνυπογραφή, το 2009, της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνώνμεταξύ των δύο χωρών, με υπουργό Εξωτερικών την Ντόρα Μπακογιάννη.
Η οριοθέτηση υπήρξεπρότυπο εφαρμογής του δικαίου της θάλασσας αφού ακολούθησε αυστηρά τη «μέση γραμμή», μετά όμως την υπογραφή της κηρύχθηκε αντισυνταγματική από το αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο.
-Τέλος, συνέβαλε σημαντικάστην ανάπτυξη των υποδομών και την ενίσχυση των ελληνικών επενδύσεων στην Αλβανία.
Ειδικά για τη Θεσπρωτία, η«ενοποίησή» τηςμε τον εθνικά και οικονομικά ζωτικό χώρο της νοτίου Αλβανίας, σχεδιάσθηκε εκείνη την εποχή και υλοποιήθηκε πάνω σε τρείς βασικές κατευθύνσεις:
-1η κατεύθυνση: Την κατασκευήτου οδικού άξονα Μαυρομάτι- Κονίσπολη- Άγιοι Σαράντα, εντός της Αλβανίας, που εντάχθηκε και χρηματοδοτήθηκε κατά 80% από το Ελληνικό Σχέδιο Οικονομικής Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων (το γνωστό ΕΣΟΑΒ).
-2η κατεύθυνση: Τη λειτουργία νέων τελωνειακών υπηρεσιών και την ανάπτυξη διασυνοριακών επαφών. Η δίοδος του Μαυροματίου λειτούργησε ως κανονικόΤελωνείο Β΄ Τάξης (τα εγκαίνιά του πραγματοποιήθηκαν από εμένα στις 16-1-2006)ενώ στη διάβαση του Αμπελώνα (Πόβλα Θεσπρωτίας) δημιουργήθηκε από την ελληνική πλευρά Τελωνείο Γ΄ Τάξης (τα εγκαίνιά του πραγματοποιήθηκαν πάλι από εμένα στις18-3-2007).
-3η κατεύθυνση: Την αναβάθμιση του οδικού άξονα Ηγουμενίτσας- Σαγιάδας. Ενώ είχαν ξεκινήσει οι προμελέτες, η μεσολάβηση των ελληνικών εκλογών του 2009 ματαίωσε τηνέναρξη της οριστικής μελέτης και το αναγκαίο για τη Θεσπρωτίακαι την Ελληνική Μειονότητα αυτό έργο υποδομής, παραμένειακόμη ένας μεγάλος και σημαντικός στόχος.
Ο Ηρώδης Νταλιάνης, με τη διορατικότητά του, αντιλήφθηκε έγκαιρα ότι η λειτουργία του Τελωνείου στο Μαυρομάτι και η κατασκευή του οδικού άξονα Μαυρομάτι- Κονίσπολη- Άγιοι Σαράντα, (που είχε σχεδιαστεί ώστε να διέρχεταιαπό τη Λιβαδειά και τα υπόλοιπα μειονοτικά χωριά), αποτελούσεμια μεγάλη ευκαιρία.Την μεγάλη ευκαιρία να επανασυνδεθεί, μετά από δεκαετίες σκληρού αποκλεισμού, ο βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός της περιοχής με την Ελλάδα, να ανασυγκροτηθεί παραγωγικάκαι να στηριχθεί οικονομικά ώστε να παραμείνει στις πατρογονικές του εστίες. Και τη συγκεκριμένη ευκαιρία την άρπαξε και την «εκμεταλλεύτηκε» πολιτικά.
Αυτοίεξάλλου, αγαπητές φίλες και φίλοι, δεν πρέπει να είναι οι στόχοι μας;
Να δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα σταματήσουν την «αιμορραγία» της ξενιτιάς, να διαφυλαχθεί η ισχυρή ρίζα που συνδέει τον Ελληνισμό με τα ιερά χώματα της Βορείου Ηπείρου, να προστατευτούν τα δικαιώματά του, να βελτιωθεί η ζωή του και να λειτουργήσει η Ελληνική Μειονότητα ως γέφυρα φιλίας με την Αλβανία σε ένα περιβάλλον ευρωπαϊκό, χωρίς πισωγυρίσματα εθνικισμών ή νεο-αναθεωρητισμών.
Η συνεισφορά του Ηρώδηστην υλοποίηση αυτών των στόχων ήταν καθοριστική! Με τις επαφές του με την ελληνική πλευρά, με τη συνεχή του συνεργασία με την Αλβανική κυβέρνηση, με την παροχή τοπικών διευκολύνσεων στον ανάδοχο κατασκευαστή, με την ενημέρωση των πολιτών αλλά και την προβολή του συγκεκριμένου έργου στα αλβανικά μέσα ενημέρωσης. Στάθηκε η ψυχή αυτής της μεγάλης προσπάθειας και γι' αυτό του οφείλω προσωπικά τη δημόσια αναγνώριση και την προσωπική μου ευγνωμοσύνη!
Αλλά και στη δεύτερη αυτοδιοικητική του θητεία (2011- 2015) ήταν πάλι δυναμικά παρών! Η ενέργεια της Κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου, το 2012,σε υλοποίηση των απαιτήσεων της τρόικας, να διακόψει τις συντάξεις του ΟΓΑ και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους ανασφάλιστους υπερήλικες ομογενείς, προκάλεσε αντιδράσεις στον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό και δημιούργησε «ψυχολογικό ρήγμα» μεταξύ της Βορειοηπειρωτικής Κοινότητας και της Μητέρας Ελλάδας.
Το «ρήγμα» αυτό έπρεπε επειγόντως να γεφυρωθεί, προς όφελος των εθνικών μας συμφερόντων. O Ηρώδης κινήθηκε γρήγορα για να «επουλώσει» την πληγή που είχε ανοίξει .Κινητοποίησε αυτοδιοικητικούς παράγοντες, ήλθε σε επαφή με Βορειοηπειρώτες στην Αθήνα με καταγωγή από την περιοχή και χρησιμοποίησε όλες τις γνωριμίες που είχε αποκτήσει από την πολύχρονη δράση του.
Στο πλαίσιο αυτό, και επειδή εκείνη τη δύσκολη περίοδο των Μνημονίων ήμουν Υφυπουργός Υγείας (2013-2014), συντονίσαμε τις ενέργειές μας. «Πετύχαμε», και αναφέρω τη λέξη «πετύχαμε» για να δώσω έμφαση και στις παρεμβάσεις του Ηρώδη, να συνεχιστεί για τους ανασφάλιστους ομογενείς υπερήλικες που είχε γίνει περικοπή της σύνταξης, η δωρεάν παροχή της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ήταν μια πράξη «διόρθωσης» κατά κάποιο τρόπο της αδικίας που είχε συμβεί!
Όταν μάλιστα στην Αλβανία εφαρμόστηκε ο νέος αυτοδιοικητικός χάρτης, ήταν ο Ηρώδης με τον Χρηστάκη Κίτσιο που μας ειδοποίησαν ώστε να ενημερώσουμε τον τότε Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και να γίνουν οι κατάλληλες διπλωματικές ενέργειες ώστε να παραμείνουν η Λιβαδειά και τα γειτονικά χωριά στο Δήμο Φοινικαίων.
Παρότι σε λίγες ώρες στην Ελλάδα έχουμε ευρωεκλογές, δεν θα κλείσω την ομιλία μου μιλώντας πολιτικά. Έχετε κρίση και θα πάρετε τις αποφάσεις μόνοι σας. Ο Ηρώδης, λειτουργούσε πάνω από τα κόμματα και τις πολιτικές αντιπαλότητες. Λειτουργούσε για τον ελληνισμό. Και έτσι θέλω να τιμάμε πάντα τη μνήμη του.
Διαβάστε σας παρακαλώ το βιβλίο της κόρης του Πολυξένης! Μια αυθόρμητη εξομολόγηση ψυχής, ένας αβάσταχτος χείμαρρος συναισθημάτων, σκέψεων και οδύνης. Μια μοναδική ελεγεία τιμής στον πατέρα που έχασε τόσο απροσδόκητα και τόσο άδικα. Ένα κείμενο αληθινό, που περιγράφει σκέψεις, αντιδράσεις, οικογενειακές στιγμές, τα γεγονότα μιας ζωής, τη ζωή ενός πατέρα, ενός συζύγου, επαγγελματία, ενεργού πολίτη, μα πάνω απ' όλα τη ζωή ενός αληθινού πατριώτη.
Μέσα στις σελίδες του συμπυκνώνεται η απόλυτη συντριβή και ο πόνος, αλλά σιγά – σιγά στάζει και το βάλσαμο της παρηγοριάς για όσους έχουν βιώσει την ξαφνική απώλεια του γονέα, όπως εγώ του δικού μου πατέρα σε ηλικία 60 ετών. Όμως, δεν απευθύνεται μόνο στους «ομοιοπαθείς» αυτό το βιβλίο. Τιμάει ταυτόχρονα την ανεπανάληπτη σχέση πατέρα- παιδιού, μέσα από μια προσωπική εμπειρία και την κρατάει για πάντα ζωντανή αποτυπώνοντάς την στο χαρτί.
Καταλαβαίνω πολύ καλά ότι το κείμενο αυτό ήταν μια αντίδραση, μια ανάγκη, ένα καταφύγιο. Ένα κείμενο που μακάρι αγαπητή Πολυξένη να μην είχε γραφτεί ποτέ. Η ζωή όμως το έφερε να γραφτεί. Και γράφτηκε από εσένα για τον πατέρα σου αλλά και για όλους τους πατεράδες του κόσμου που τίμησαν την κοινωνία με το πέρασμά τους από τη ζωή. Για όλες τις μητέρες, για όλους τους γιούς, για όλες τις άξιες κόρες! Για τους ιερούς αυτούς δεσμούς που θα υπάρχουν πάντα στην κοινωνία μας, παρότι κάποιοι προσπαθούν να τους αλλοιώσουν…
Λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές του 2012,βρήκε ο Ηρώδης στο γραφείο μου μια πρώτη μου ξαδέλφη που μας βοηθούσε εθελοντικά. «Μπράβο Ελενίτσα» της είπε, «Προσφέρεις μεγάλη βοήθεια. Θα σου κάνω προξενιό και θα σε πάρουμε νύφη στη Αλβανία», την καλόπιασε με την αμεσότητα, το χιούμορ και το σπινθιροβόλο βλέμμα των γαλάζιων ματιών του. «Τι της λες της κοπέλας;», τον πείραξε η γυναίκα μου. «Γίνονται αυτά τα πράγματα;». «Γίνονται και παραγίνονται», απάντησε ο Ηρώδης. «Όχι μόνο θα της βρω άντρα αλλά θα της δώσω και οικόπεδο για να κτίσει, αφού το έχω στο σχέδιό μου να μοιράσω δωρεάν οικόπεδα για να φέρω νέα ζευγάρια στη Λιβαδειά»! Αυτός ήταν ο Ρώδης. Μπροστά από την εποχή του. Δωρεάν οικόπεδα στη Λιβαδειά! Αυτός ήταν ο Ρώδης. Με τα λάθη του αλλά και με τα οράματα, και με το έργο του!
Ο εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε πει: «Η πολιτική δεν είναι όπως οι καλές τέχνες που δίνουν αριστουργήματα. Η πολιτική είναι κατ' ανάγκην ατελής, γιατί οφείλει να συμβιβάζει πολλά συμφέροντα, πολλών ανθρώπων, που είναι συχνά συγκρουόμενα. Εκείνο που καταξιώνει την πολιτική είναι αν υπερτερούν τα πραγματικά επιτεύγματα, σε σύγκριση με τις αναπόφευκτες παραλείψεις». Το ίδιο ισχύει γενικά για τη ζωή.
Για τον Ηρώδη Νταλιάνη, λοιπόν, το ισοζύγιο ήταν θετικό. Σε όλους τους τομείς. Τα επιτεύγματά του ήταν πολύ περισσότερα από τις όποιες αναπόφευκτες παραλείψεις και τις αστοχίες του. Και στην καρδιά του, είχε πάντα την Ελλάδα! Για αυτό θα τον θυμόμαστε πάντα! Ας είναι καλά και ας χαμογελά εκεί που βρίσκεται. «Εν σκηναίς δικαίων και εν κόλποις Αβραάμ», όπως εύχεται η Εκκλησία μας. Ας είναι ελαφρύ το πατρογονικό χώμα της Βορείου Ηπείρου που τον σκεπάζει.
