Το Σύνταγμα του 1975 συμπληρώνει φέτος 50 χρόνια εφαρμογής και είναι χρήσιμο να θυμηθούμε τη συζήτηση που έγινε για την αναφορά του Έθνους στο άρθρο 1, παράγραφος 3. Συγκεκριμένα οι συντάκτες του κειμένου θέσπισαν ότι: «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν απο τον λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα». Υπήρξε διαφωνία για την αναφορά του Έθνους από πολιτικούς της Αριστεράς, αλλά δόθηκαν οι κατάλληλες απαντήσεις και ο όρος παρέμεινε.
Ο Ακαδημαϊκός και μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τσάτσος εξήγησε ότι το Έθνος είναι ευρύτερη έννοια από τον λαό, διότι περιλαμβάνει και το ιστορικό παρελθόν. Επίσης ο Ακαδημαϊκός και φιλόσοφος Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος τόνισε με άρθρα του ότι αν διαγράψουμε την έννοια του Έθνους, δεν θα έχουμε δικαίωμα να αγωνιζόμαστε και να μεριμνούμε για τον Ελληνισμό εκτός Ελλάδος. Ανέφερε ως παράδειγμα την ημικατεχόμενη Κύπρο.
Πιστεύω ότι η έννοια του Έθνους, όπως την διατύπωσαν οι συντακτικοί νομοθέτες, πέραν της ιστορικής και γεωγραφικής διαστάσεως, περιλαμβάνει τα πολιτιστικά στοιχεία, τα οποία αναφέρει ο κλασικός ορισμός του Ηροδότου. Συνείδηση κοινής καταγωγής, γλώσσα, θρησκεία, ήθη και έθιμα. Έτσι, λοιπόν, η Ελληνική Πολιτεία, ανεξαρτήτως κομμάτων και κυβερνήσεων, δικαιούται και υποχρεούται να ενδιαφέρεται για τα ιερά καθιδρύματα της Ορθοδοξίας, όπως είναι η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά, καθώς και με Ιερούς Ναούς που έχουν υποστεί βίαια αλλοίωση της αρχικής χρήσης τους, όπως είναι η Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, η Μονή της Χώρας κ.ά.
Οι περιπέτειες της Μονής Σινά έφεραν στη δημόσια συζήτηση τη Βίβλο, τον Μωυσή, τον Αυτοκράτορα Ιουστινιανό, την Αγία Ελένη, την Αγία Αικατερίνη κ.ά. Διερωτώμαι όμως: Τι γνωρίζει γι΄ αυτά τα πρόσωπα ένας απόφοιτος του σημερινού Λυκείου; Φοβούμαι ότι διδάσκεται ελάχιστα στοιχεία.
Το μάθημα των Θρησκευτικών μετά από τις ριζικές αλλαγές που επέφερε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ κατά την περίοδο 2016-2019, αναζητεί την ταυτότητά του. Η Παλαιά Διαθήκη έχει περιορισθεί σε λίγες γραμμές. Μάλιστα σε εκείνα τα δημόσια Λύκεια, στα οποία θα εισαχθεί το Διεθνές Απολυτήριο ΙΒ, το μάθημα των Θρησκευτικών καταργείται σε δύο τάξεις. Η Βυζαντινή Ιστορία έχει υποστεί υποβάθμιση από πλευράς ύλης και σπουδαιότητος. Ελπίζω τούτο να διορθωθεί με το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα, το οποίο συνδέεται με το πολλαπλό βιβλίο στη Στοιχειώδη και Μέση Εκπαίδευση.
Αν θέλουμε να είμαστε άξιοι θεματοφύλακες της μακρόχρονης Ελληνικής κληρονομιάς και μέτοχοι της Ελληνορθόδοξης οικουμενικότητας, πρέπει να ενισχύσουμε τη διδασκαλία των μαθημάτων με ηθικό, εθνικό και πολιτιστικό περιεχόμενο, όπως είναι η Ιστορία, η Ενιαία Ελληνική Γλώσσα (Αρχαία και Νέα) και τα Ορθόδοξα Θρησκευτικά. Γι' αυτό πρέπει να μείνει αναλλοίωτη κατά την επικείμενη αναθεώρηση η διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 16, η οποία ορίζει ότι:
Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
Μάλλον θα αλλάξει η πρώτη παράγραφος για να επιτραπούν τα μη κρατικά Πανεπιστήμια. Αλλά πρέπει να παραμείνει ως έχει η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 16 και η αναφορά στην ανάπτυξη εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης ως κύριο σκοπό της Παιδείας.
Κωνσταντίνος Χολέβας / parapolitika.gr
