Ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας καλεί το Κόσσοβο να συμφωνήσει σε καίρια ζητήματα με τη Σερβία, αν θέλει να έχει ευρωπαϊκή προοπτική. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Όλιβερ Βάρχελι καλεί τα Σκόπια να τα βρουν με τη Βουλγαρία για να αρθούν τα εμπόδια προς την πιθανή ευρωπαϊκή ένταξη. Η Βουλγαρία, ακόμη και υπό τη σημερινή υπηρεσιακή κυβέρνηση, καλεί τα Σκόπια να παύσουν να διαστρεβλώνουν τη βουλγαρική ιστορία και μόνον τότε η Σόφια θα άρει το βέτο της.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας*
Όλοι βάζουν όρους και θέτουν προϋποθέσεις στα υπό ένταξη κράτη. Η Ελλάς δεν έχει όρους και ενστάσεις; Με τα Σκόπια μας δεσμεύει – δυστυχώς- η επιζήμια Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά ουδείς μπορεί να μας επιβάλει να αγνοήσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα. Με την Αλβανία τα πράγματα είναι πιο εύκολα, διότι δεν μας δεσμεύει κάποια αντίστοιχη Συμφωνία. Καταγράφω ορισμένα σημεία, τα οποία πρέπει να προσέξουμε.
Να έχουμε πιο ενεργό συμμετοχή κατά τη σύνταξη των εκθέσεων προόδου που δημοσιοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα υποψήφια κράτη- μέλη. Παρατηρώ ότι κατά τα τελευταία χρόνια οι εκθέσεις δεν αναφέρουν τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία (π.χ. κατεδαφίσεις στη Χειμάρρα, καθυστέρηση στο πόρισμα για τον φόνο του Κωνσταντίνου Κατσίφα). Οι συντάκτες των εκθέσεων μιλούν για άλλες μειονότητες, αλλά ουσιαστικά λησμονούν την ελληνική που είναι η μεγαλύτερη.
Να δηλώσουμε ότι τα βήματα της Αλβανίας προς την Ευρ. Ένωση εξαρτώνται κατά τρόπο σαφή και άμεσο από τον σεβασμό των εθνικών, εκπαιδευτικών και ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας.
Να καταστήσουμε σαφές ότι απορρίπτουμε κάθε συζήτηση για τις απαιτήσεις των Τσάμηδων, απογόνων των εγκληματιών πολέμου του 1941- 1944. Αν συνεχίσει η Αλβανία να υποστηρίζει αυτά τα αιτήματα η Ελλάς διατηρεί το δικαίωμα να βάλει εμπόδια στην ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας.
Να απαιτήσουμε και από τα Σκόπια και από την Αλβανία να διοργανώσουν με τρόπο έντιμο και διαφανή τις απογραφές πληθυσμού που έχουν ανακοινωθεί. Πρέπει να καταγραφούν όλες οι εθνικές ομάδες. Μόνον όταν γνωρίζει η Ευρώπη και η Διεθνής Κοινότητα την ύπαρξη και το μέγεθος των εθνικών μειονοτήτων μπορεί να τις προστατεύσει. Οποιαδήποτε προσπάθεια αλλοιώσεως αριθμητικών στοιχείων ή εκφοβισμού μειονοτικών πληθυσμών θα θεωρείται από την Ελλάδα σοβαρός λόγος αναστολής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Να καταγράφονται επισήμως και να ανακοινώνονται σε τακτά διαστήματα οι παραβιάσεις της Συμφωνίας των Πρεσπών από τα Σκόπια.
Να καταγράφεται από την Ελλάδα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η παρουσία ακραίων ισλαμιστικών ομάδων στην Αλβανία και στα Σκόπια. Είμαι βέβαιος ότι η Ευρώπη δεν θέλει να εντάξει χώρες που ανέχονται ή και ενθαρρύνουν τη δραστηριότητα φανατικών.
Η κατανόηση που δείχνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομμισσιόν) προς τις βουλγαρικές ενστάσεις καταδεικνύει ότι και τα ιστορικά επιχειρήματα έχουν αξία. Κάποτε οι οπαδοί των υποχωρήσεων μάς έλεγαν ότι οι εταίροι μας δεν ενδιαφέρονται για τον Μέγα Αλέξανδρο και την ιστορία της Μακεδονίας. Όμως βλέπουμε ότι οι εταίροι δείχνουν κατανόηση προς τη Βουλγαρία, η οποία υπεραμύνεται της δικής της ερμηνείας της Ιστορίας. Ας ζητήσουμε και εμείς από τα Σκόπια και την Αλβανία να σέβονται την Ιστορία μας.
*Ο Κωνσταντίνος Χολέβας είναι Πολιτικός Επιστήμων
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 15.5.2021