Ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία και φέτος η δεύτερη φάση συντήρησης των τοιχογραφιών του βυζαντινού ναού του Αγίου Νικολάου στον Μεσοπόταμο της Αλβανίας με σπουδαία ευρήματα. Οι εργασίες υλοποιούνται στο πλαίσιο Μνημονίου Συνεργασίας που υπέγραψε τον Σεπτέμβριο του 2021 η Πρόεδρος του ΕΚΒΜΜ ομότιμη καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ναταλία Πούλου με την τότε Υπουργό Πολιτισμού της Αλβανίας Elma Margariti.
Στο πλαίσιο του ανωτέρω μνημονίου το ΕΚΒΜΜ ανέλαβε την εκπόνηση μελέτης συντήρησης των τοιχογραφιών και του λίθινου διακόσμου καθώς και την υλοποίηση του έργου, με χρηματοδότηση από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού. Η μελέτη, η οποία εκπονήθηκε για λογαριασμό του ΕΚΒΜΜ από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ, περιέλαβε όλες τις σύγχρονες μεθόδους αναλύσεων και τεκμηρίωσης φθορών και επεμβάσεων στις τοιχογραφίες και εγκρίθηκε το 2024 από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας.
Αμέσως μετά, ξεκίνησε το πρώτο στάδιο των εργασιών συντήρησης από εξειδικευμένους Έλληνες συντηρητές του ΕΚΒΜΜ, το διάστημα 27 Αυγούστου έως και τις 20 Σεπτεμβρίου 2024, το οποίο συνεχίστηκε φέτος, από τις 10 Ιουνίου έως τις 8 Ιουλίου. Πραγματοποιήθηκαν διερευνητικές τομές στα ψηλότερα σημεία του ναού από τη στάθμη των 8 μέτρων και άνω, εκτεταμένες επεμβάσεις καθαίρεσης των μεταγενέστερων επιχρισμάτων και ασβεστοχρισμάτων, καθώς και εργασίες οριοθέτησης, στερέωσης και επιφανειακής αφαλάτωσης. Προς μεγάλη έκπληξη και χαρά όλων, φέτος εντοπίστηκαν αρκετές τοιχογραφίες, άγνωστες στη μέχρι τώρα έρευνα του μνημείου.
Οι εργασίες συντήρησης των τοιχογραφιών προγραμματίζεται να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν το 2026. Σε όλα τα στάδια οργάνωσης και σχεδιασμού του έργου υπήρξε εξαιρετική η συνεργασία του ΕΚΒΜΜ με το Ινστιτούτο Μνημείων της Αλβανίας. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν επίσης, η συνδρομή του δήμου Φοινικέων σε πρακτικά ζητήματα, καθώς και η ουσιαστική υποστήριξη του έργου από την ελληνική πρεσβεία στα Τίρανα και το Γενικό Προξενείο Αργυροκάστρου.
Με αφορμή την ολοκλήρωση του έργου, το Σάββατο 5 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο μνημείο της Ελληνίδας Πρέσβεως κ. Κωνσταντίνας Καμίτση και του Γενικού Προξένου της Ελλάδας στο Αργυρόκαστρο κ. Σωκράτη Σουρβίνου, παρουσία του δημάρχου Φοινικέων κ. Ρωμαίου Τσάκουλη και των συνεργατών τους καθώς και της Διευθύντριας του ΕΚΒΜΜ δρος Φλώρας Καραγιάννη. Στο πλαίσιο της επίσκεψης όλες οι πλευρές εξήραν το πολύ σοβαρό έργο που επιτελείται στο μνημείο από τους συνεργάτες του ΕΚΒΜΜ και διατυπώθηκαν ευχαριστίες προς την αλβανική πλευρά για την αγαστή συνεργασία.
