«Σήμερα πράγματι είναι μία μέρα ξεχωριστή καθώς ύστερα από επτά χρόνια συνέρχεται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδος και Τουρκίας», επεσήμανε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στις κοινές δηλώσεις με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, αμέσως μετά τη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου. «Ένα γεγονός το οποίο νομίζω από μόνο του σηματοδοτεί την πρόθεση των δύο χωρών μας να αναζητήσουν νέους δημιουργικούς δρόμους στις μεταξύ τους σχέσεις».
Επεσήμανε ότι στο διάστημα στο οποίο μεσολάβησε αντιμετωπίσαμε πρωτόγνωρες προκλήσεις που δεν γνωρίζουν σύνορα, με ειδική αναφορά στην τριετή πανδημία, κι έναν πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης που προκάλεσε ενεργειακή, πληθωριστική και επισιτιστική κρίση αλλά και μεγάλες φυσικές καταστροφές. Επίσης και στις περιφερειακές συγκρούσεις που εγείρουν σοβαρή ανησυχία.
«Αλλά και οι διμερείς μας σχέσεις γνώρισαν διακυμάνσεις, που κάποιες στιγμές τις απείλησαν επικίνδυνα και μαζί τους την ασφάλεια και την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο», είπε ο πρωθυπουργός και υπογράμμισε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι τους τελευταίους μήνες οι δύο χώρες βαδίζουν σε ένα πιο ήρεμο μονοπάτι.
«Ελλάδα και Τουρκία, Τουρκία και Ελλάδα οφείλουν να ζουν ειρηνικά. Να διατυπώνουν τις διαφορές τους που είναι γνωστές, να τις συζητούν με ειλικρίνεια και να αναζητούν συνέχεια λύσεις. Και αν αυτές δεν γεφυρώνονται, πάντως να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις και κρίσεις», τόνισε.
Ανέφερε ότι στο Βίλνιους σε αυτή την κατεύθυνση αποφάσισαν να πιάσουν και πάλι το νήμα των επαφών τους σε τρία επίπεδα, τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Έκανε μία αναδρομή στις δύο προηγούμενες συναντήσεις και επεσήμανε ότι γίνεται και τώρα μία αποτίμηση των κοινών προσπαθειών και της προόδου που οδήγησε σε μια σειρά σημαντικών συμφωνιών σε πολλά επίπεδα, στην ηλεκτρική ενέργεια, στο εμπόριο, στην εκπαίδευση, τον αθλητισμό, την τεχνολογία, τον Τουρισμό, τη σύσφιξη των οικονομικών σχέσεων, την προώθηση της συναντίληψης και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον αγροτικό τομέα, στην έρευνα, την καινοτομία. «Στο μεταναστευτικό διαπιστώσαμε τη σημαντική μείωση των ροών το τελευταίο διάστημα ως αποτέλεσμα της συστηματικής φύλαξης των χερσαίων και των θαλασσίων συνόρων μας. Θα πρόσθετα ωστόσο και λόγω της πολύ καλύτερης συνεργασίας της Αστυνομίας, του Λιμενικού και της Ακτοφυλακής και των δύο χωρών», πρόσθεσε επισημαίνοντας ότι αυτή η συνεργασία μπορεί και πρέπει να βελτιωθεί και περισσότερο.
«Αναφορικά με τη σταθερή υποστήριξη της Ελλάδος για την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, η χώρα μας στηρίζει τη διευκόλυνση χορήγησης θεωρήσεων στο πλαίσιο πάντα του ευρωπαϊκού κεκτημένου ώστε να μπορεί η νέα γενιά της Τουρκίας, οι επιστήμονες, οι επιχειρηματίες, οι φοιτητές να αναπτύξουν στενότερες σχέσεις με την Ευρώπη. Επιπλέον η Ελλάδα ζήτησε και εξασφάλισε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα Τούρκων πολιτών και των οικογενειών τους να επισκέπτονται όλο το χρόνο για επτά μέρες δέκα νησιά μας που είτε διαθέτουν προσφυγικές δομές είτε έχουν άμεσες πορθμειακές συνδέσεις με την Τουρκία», είπε ο πρωθυπουργός. Μίλησε για μια πρωτοβουλία με ένα ισχυρό μήνυμα που δηλώνει και μια μεγάλη αλήθεια «ότι τα ελληνικά νησιά αποτελούν γέφυρα επικοινωνίας και φιλίας μεταξύ των δύο χωρών» υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε στη συνέχεια ότι με τον πρόεδρο Ερντογάν εξέτασαν και όλες τις εξελίξεις στην περιοχή αλλά και στον κόσμο. «Εξελίξεις που μας προβληματίζουν, στη Μέση Ανατολή, στην Ουκρανία, στον Καύκασο. Πάντα οφείλουμε να συγκλίνουμε στην ανάγκη τήρησης της διεθνούς νομιμότητας. Στην καταδίκη δηλαδή κάθε μορφής επιθετικότητας, εξτρεμισμού και τρομοκρατίας ανεξάρτητα με τη μορφή με την οποία αυτή εκδηλώνεται. Στον απόλυτο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών και στην προστασία των αξιών του ανθρωπισμού με ειδική έμφαση στην προστασία των αμάχων.
Όπως επίσης διαφωνούμε και στο Κυπριακό. Για μας το λέω καθαρά δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Θα πρέπει να επανεκκινήσει ο διάλογος από κει που διακόπηκε το 2017. Μόνο μέσα απ' αυτόν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Ακολούθως έκανε αναφορά στο ότι τον Οκτώβριο του 1930 υπογράφηκε στην Άγκυρα το Σύμφωνο Φιλίας Ουδετερότητας Διαλλαγής και Διαιτησίας μεταξύ των δύο χωρών. «Τότε ο Ισμέτ Ινονού είχε δηλώσει πως καμία διαφορά δεν μπορεί πια να χωρίσει τα δύο έθνη μέσα από την προσέγγιση να διαδραματίσουν έναν σπουδαίο ρόλο. Ενώ από την πλευρά του ο Ελ. Βενιζέλος ο πρωθυπουργός της Ελλάδος είχε αναφέρει 'ερχόμεθα να τείνομεν ειλικρινώς το χέρι και να δηλώσομεν ότι ο μακραίων ανταγωνισμός ετερματίσθη οριστικώς'. Δυστυχώς γεγονότα και ιστορικά πάθη εμπόδισαν τη θέληση των δύο ηγετών από το να γίνει αυτό πραγματικότητα», τόνισε ο πρωθυπουργός επισημαίνοντας πως η παρακαταθήκη τους παραμένει ενεργή και περισσότερο επίκαιρη από ποτέ λόγω των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε.
Ανέφερε ότι 100 χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης σήμερα συνάπτεται Διακήρυξη Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας, μια διακήρυξη που είχε οραματιστεί ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όταν παρέλαβε το 1997 το μεγάλο Βραβείο Ειρήνης και Φιλίας «Αμπντί Ιπεκσί» ως μέσο καλόπιστου διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου.
Τόνισε ότι η διακήρυξη που υπεγράφη πριν από λίγο «σεβόμενοι απόλυτα τα δικαιώματα που απορρέουν από την κυριαρχία κάθε χώρας επιβεβαιώνει τη σχέση φιλίας μεταξύ μας, καθορίζει τις αρχές και τα ορόσημα του διαλόγου μας και αναδεικνύει τις δυνατότητες συνεργασία μας, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε διεθνές επίπεδο».
Στο σημείο αυτό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι με βάση αυτές τις παραδοχές θα προχωρήσουν και στα επόμενα βήματα με συναντήσεις των δύο αντιπροσωπειών προκειμένου να διευρυνθεί η θετική ατζέντα. «Θα εντείνουμε την οικονομική μας συνεργασία, θα επεκτείνουμε τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και η επόμενη φάση του πολιτικού διαλόγου όταν οι συνθήκες ωριμάσουν μπορεί να είναι η προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, που σύμφωνα με την Ελλάδα συνιστά τη μόνη διαφορά που θα μπορούσε να αρθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. Με πυξίδα πάντοτε το διεθνές δίκαιο και ειδικά το Δίκαιο της Θάλασσας που αποτελεί τον πιο ασφαλή πλοηγό στη διευθέτηση των διεθνών διαφορών».
Ανέφερε επίσης ότι υπήρξε συμφωνία να συνεχιστούν και οι μεταξύ τους επαφές. «Προτίθεμαι κ. Πρόεδρε να επισκεφθώ μέσα στην άνοιξη και την 'Αγκυρα, πριν σας συναντήσω τον επόμενο Ιούλιο στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον. Και κλείνω με τη σκέψη ότι η Γεωγραφία και η Ιστορία μας έταξαν να ζούμε στην ίδια γειτονιά. Οι συγκυρίες έφεραν συχνά τον έναν απέναντι στον άλλο, και γνωρίζω ότι υπάρχουν φωνές, -είμαι σίγουρος και στην Ελλάδα και στην Τουρκία - που δε συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση. Όμως αισθάνομαι χρέος, ιστορικό χρέος να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία να φέρουμε τα δύο κράτη δίπλα-δίπλα, όπως άλλωστε είναι και τα σύνορά μας. Μέχρι τώρα πετύχαμε οι σχέσεις μας να επανέλθουν σε ήρεμα νερά. Σήμερα στο όνομα των επόμενων γενιών οφείλουμε και οι δύο να χτίσουμε ένα αύριο όπου σε αυτά τα ήρεμα νερά θα φυσήξει κι ένας ούριος άνεμος, ένα αύριο ειρήνης, προόδου και συνεργασίας. Δείχνοντας ευθύνη και ρεαλισμό θέλω σήμερα να κοιτάξω στο μέλλον. Και πάλι καλώς ορίσατε στην Αθήνα», είπε κλείνοντας τις δηλώσεις του ο πρωθυπουργός.
Μετά και τις δηλώσεις του Τούρκου προέδρου, ο πρωθυπουργός εξέφρασε για άλλη μια φορά την ικανοποίησή του για την υπογραφή του σημαντικού Συμφώνου Φιλίας και Συνεργασίας και ζήτησε να του επιτραπεί ένα σχόλιο για τα ζητήματα των μειονοτήτων. «Ξέρετε για μας και για μένα προσωπικά, η Θράκη αποτελεί ένα παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων. Και οι μουσουλμάνοι συμπολίτες μας έχουν και αγωνιζόμαστε πάντα να διασφαλίζουμε στην πράξη, ίσες ευκαιρίες. Σε αυτή την κατεύθυνση αγωνιζόμαστε. Ο προσδιορισμός της ιδιότητας της μειονότητας ως μουσουλμανικής καθορίζεται από την ίδια τη Συνθήκη της Λωζάνης. Χρέος δικό μας είναι αυτό το κλίμα της αρμονικής συνύπαρξης, - είναι χρέος της ελληνικής έννομης τάξης - να το διασφαλίσουμε και να το ενισχύσουμε. Και θέλω να σας διαβεβαιώσω και να διαβεβαιώσω βέβαια και όλους τους μουσουλμάνους συμπολίτες μας ότι προς αυτή την κατεύθυνση, η ελληνική κυβέρνηση θα εξακολουθεί να δουλεύει νυχθημερόν», είπε κλείνοντας τις κοινές δηλώσεις ο πρωθυπουργός.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
