Με τον υποψήφιό τους κρατούμενο, από χθες το απόγευμα, σε κελί των φυλακών των Τιράνων για απόπειρα εξαγοράς ψήφων, οι Ελληνες μειονοτικοί της Χειμάρρας προσέρχονται από το πρωί στην κάλπη αποφασισμένοι να εκλέξουν δήμαρχο τον Φρέντι Μπελέρη.
Έως την ώρα που γράφονταν τούτες οι γραμμές, οι πληροφορίες ανέφεραν ότι η ψηφοφορία στα χωριά διεξαγόταν από το πρωί χωρίς απρόοπτα, και στους κόλπους της μειονότητας καταγραφόταν υψηλή συσπείρωση γύρω από την υποψηφιότητα Μπελέρη.
Η παρουσία των απόδημων ομογενών εκτιμάται ότι μπορεί να κρίνει και το αποτέλεσμα καθώς, όπως επισημαίνουν ηγετικά στελέχη της μειονότητας, η κυβέρνηση Ράμα από το 2016 προσέδεσε στον Δήμο Χειμάρρας και άλλα πέντε χωριά της περιοχής, αμιγώς αλβανικά, ώστε να αλλοιωθεί εις βάρος του ελληνικού στοιχείου, το εκλογικά σώμα.
Και αν ο Μπελέρης εκλεγεί σήμερα το βράδυ από την φυλακή, δήμαρχος;
Προφανώς και θα είναι μια μεγάλη νίκη του εκεί ελληνισμού, και βαριά πολιτική και προσωπική ήττα του Ράμα, που έχει πάρει πάνω του όλη την επιχείρηση πολιτικής και ηθικής εξόντωσης του Μπελέρη.
Στη μειονότητα, αλλά και στην αλβανική αντιπολίτευση (Μπερίσα, Μέτα) που στηρίζει τον Μπελέρη, θεωρούν βέβαιο ότι εν τοιαύτη περιπτώσει ο Ράμα έχει έτοιμο plan b για να τον εμποδίσει να αναλάβει καθήκοντα. Όπως λένε, ο Ράμα έχει πάρει μαθήματα από τον «μέντορά» του, Ερντογαν, υπενθυμίζοντας την δίωξη που ασκήθηκε στον υποψήφιο δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Ιμάμογλου την επομένη της νίκης του επί του εκλεκτού του ΑΚΡ Γιλντιρίμ. Ωστόσο στις επαναληπτικές εκλογές, στις οποίες υποχρεώθηκε τότε, ο Ιμάμογου κέρδισε στην Τουρκία με μεγαλύτερη διαφορά!
Το τι θα γίνει σε περίπτωση επικράτησης του Μπελέρη ίσως φανεί από σήμερα αργά το βράδυ ή αύριο το πρωί, οπότε αναμένεται να υπάρξουν και οι πρώτες αντιδράσεις. Το βέβαιο είναι ότι η υποψηφιότητά του δεν αντιβαίνει στον εκλογικό νόμο με την προφυλάκισή του, κάτι που ξεκαθάρισε και ο πρόεδρος της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής.
Άλλο τόσο σίγουρο όμως είναι ότι ο Ράμα θα ψάξει να βρει τρόπους να τον αποκλείσει από την άσκηση των καθηκόντων του. Κατ' αρχήν εφόσον εκλεγεί, ο Μπελέρης θα είναι (τύποις τουλάχιστον), δήμαρχος μέχρις ότου τελεσιδικήσει η υπόθεσή του. Το δικαστήριο του Αυλώνα δεν αποφάσισε επί της ουσίας της κατηγορίας, παρά μόνο για το αν θα έπρεπε να προφυλακιστεί ή όχι.
Τώρα αναμένεται να ξεκινήσει μια μακρά δικαστική διαδικασία (πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο, ανώτατο δικαστήριο), και ουδείς μπορεί να προβλέψει πότε και πως θα ολοκληρωθεί, αν και στην Αλβανία, όπως πολλάκις έχει επισημανθεί έξαλλου, ακόμα και από τους συμμάχους της χώρας Ευρωπαίους και Αμερικανούς, η δικαιοσύνη κάθε άλλο παρά στον δρόμο της ανεξαρτησίας πορεύεται.
Ανεξαρτήτως της εξέλιξής, η υπόθεση Μπελέρη, έρχεται να προσθέσει μια ακόμα μάχη στο πεδίο του μακροχρόνιου «πόλεμο» του ελληνισμού του ορεινού όγκου της Χειμάρρας με την κεντρική εξουσία στα Τίρανα, που τώρα με την περίπτωση Ράμα, δίνει την εντύπωση (μιας ακόμα) «βεντέτας».
Τα επιβλητικά βουνά της Χειμάρρας εκτός από τη μόνιμη, πλην του καλοκαιριού, ομίχλη στις πλαγιές και τις χαράδρες τους, καλύπτονται, διαχρονικά, από ένα μόνιμο σύννεφο καχυποψίας μεταξύ των δυο πλευρών. Η εκεί ελληνική μειονότητα, αισθανόταν και εξακολουθεί να αισθάνεται ότι βρίσκεται υπό αέναο διωγμό από τα Τίρανα, ώστε να εξαναγκαστεί να εγκαταλείψει τις πατρογονικές της εστίες.
Ο βαθύς, οριζόντιος, αλβανικός εθνικισμός ουδέποτε έπαψε να βλέπει, τη μειονότητα στο νότο, ως δούρειο ίππο του «αρπακτικού» νότιου γείτονα, και δεν παύει μονίμως να ερεθίζει επ' αυτού την πολιτική και πνευματική τάξη, που αντιδρά. Ειδικά για την περιοχή της Χειμάρρας, η όποια διεκδίκηση των ομογενών, εντάσσεται αυτομάτως σε υποχθόνια «αλυτρωτικά σχέδια» της Αθήνας (εξελληνισμός), σε μια περιοχή υψίστης γεωστρατηγικής σημασίας, λόγω των θαλάσσιων δρόμων προς και από την Αδριατική και (κυρίως) την «επίβλεψη» των στενών της Κέρκυρας.
Με την ίδρυση του αλβανικού κράτους, το 1912, προβλέφθηκαν για του Έλληνες της Χειμάρρας προνόμια, όπως δικά της σχολεία (στο αλβανικό εκπαιδευτικό σύστημα), πολιτιστικοί σύλλογοι, κ.α, τα οποία, όμως, το 1922 καταργήθηκαν επί βασιλέως Ζώγου (λειτουργήσουν κάποια ως ιδιωτικά), γεγονός το οποίο εξελήφθη ως αδικία από τους ομογενείς, που αντέδρασαν με κινητοποιήσεις».
Το γυαλί άρχισε να ραγίζει όταν αργότερα με τη θέσπιση των μειονοτικών ζωνών (1945), η Χειμάρρα, όπως και οι Άγιοι Σαράντα με τα παράλιά τους, έμειναν απέξω και σε ένδειξη διαμαρτυρίας στις εκλογές του 1946 οι ντόπιοι της Χειμάρρας απείχαν, προκαλώντας την οργή του καθεστώτος Χοτζα που έθεσε την περιοχή στο στόχαστρό του.
Το 1954 σε ειδική συνεδρίαση του, το Πολιτικό Γραφείο του Κόμματος Εργασίας Αλβανίας (κομμουνιστικό) αποφασίζει να γίνουν στην Χειμάρρα θέρετρα για «τον λαό» και ειδικά την νομενκλατούρα, ενέργεια η οποία εξελήφθη από την ομογένεια, ως προσπάθεια (η πρώτη) αλλοίωσης του ελληνικού πληθυσμιακού στοιχείου. Ηταν, όπως λένε, η αρχή, της επιχείρησης αφελληνισμού της Χειμάρρας.
Πλην των «παραθεριστών» μεταφέρθηκαν, τότε στη Χειμάρρα και εγκαταστάθηκαν σε χωριά της και πολλοί «θιγμένοι», στοχοποιημένοι αντιδρώντες δηλαδή.
Η Χειμάρρα επί Χοτζα, αποτέλεσε «πύλη» διαφυγής Ελλήνων προς την Κέρκυρα, και αρκετοί ήταν αυτοί που σκοτώθηκαν από την αστυνομία ή και πνίγηκαν στην προσπάθεια διαφυγής από τον «παράδεισο» του καθεστώτος που και αυτό εργάζονταν, με τον τρόπο του, για τον αφελληνισμό της.
Με την πτώση του καθεστώτος, αν και επαναλειτούργησαν κάποιος σχολεία με τη μορφή ιδιωτικών «φροντιστηρίων» ενταγμένωνστο αλβανικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, τα σύννεφα στις σχέσεις με τα Τίρανα όχι μόνο δεν διαλύθηκαν, αλλά πύκνωσαν κιόλας, καθώς η μεταχοτζικές κυβερνήσεις αρνήθηκαν και εξακολουθούν να αρνούνται να εντάξουν την Χειμάρρα στις μειονοτικές ζώνες και να αναγνωρίσουν έτσι στους κατοίκους της ελληνικά ταυτοτικά χαρακτηριστικά.
Τα νεύρα παρέμειναν τεντωμένα και με το παραμικρό άναβαν τα αίματα. Το 2003 εν μέσω κλίματος άγριας τρομοκρατίας εκλέγεται δήμαρχος ο υποψήφιος της μειονότητας Βασίλης Μπολάνος, που όσο ασκούσε τα καθήκοντα του δεν έπαψε να αποτελεί στόχο των αλβανικών κυβερνήσεων. Στην εξίσωση πλέον είχε μπει και τα ζήτημα της τουριστικής αξιοποίησης των πανέμορφων παράλιων της Χειμάρρας.
Με αφορμή την ασάφεια γύρω από την αναδιανομή της γης που επί Χότζα ήταν κρατική, οι Έλληνες της Χειμάρρας αισθάνθηκαν ότι μεθοδεύεται η αρπαγή με δόλιο «δούρειο ίππο» τα τουριστικά συμφέροντα, εκτάσεων που ιστορικά τους ανήκουν, με απώτερο στόχο την εξώθησή τους στην φυγή. Τότε υπήρξαν δυναμικές εκδηλώσεις αποτροπής κατεδαφίσεων αυθαιρέτων, δικαστικές διαμάχες, ενώ δεν έλλειψε και το αίμα.
Ετσι, τον Αύγουστο του 2010, σε συμπλοκή στο χωρίο Χειμάρρα, Αλβανοί συνεπλάκησαν με τον ομογενή Αριστείδη Γκουμα τον οποίο και σκότωσαν, πυροδοτώντας ισχυρές αντιδράσεις στη μειονότητα. Στο κατηγορητήριο αναφερόταν ότι είχαν «δυσφορήσει» επειδή ομιλούσε ελληνικά.
Αλλά και όταν στις δημοτικές εκλογές του 2019 ο Φρεντι Μπελέρης, σε αντίθεση με το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης που απείχαν από την κάλπη ανά την επικράτεια, επιχείρησε να κατέλθει στη Χειμάρρα ως υποψήφιος, η κυβέρνηση Ράμα τον απέκλεισε.
Τώρα επιχειρεί να τον βγάλει από το παιχνίδι και, αν απόψε το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό, πιθανότατα να χρειαστούν και «άλλα κόλπα». Ως προς τις κατηγορίες πάντως, οι συνήγοροι του Μπελέρη, βάσει των στοιχείων που τους έχουν παρουσιαστεί έως τώρα, τις χαρακτηρίζουν έωλες.
Για την αλβανική αντιπολίτευση πρόκειται για «σταλινική χειρονομία του Ράμα» και, όπως υποστηρίζουν κορυφαία στελέχη της, «την εντολή για την δίωξη έδωσε η «μαφία των οικοπέδων και ο Ραμα απλώς την εκτέλεσε».
Σταύρος Τζίμας / kathimerini.gr
