Μία νέα συμμαχία με τα αρχικά AUKUS (A=Αυστραλία, UK=Ηνωμένο Βασίλειο, US=Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής) μπήκε ξαφνικά στη ζωή μας και στις αναλύσεις των δημοσιογράφων. Από τις 15 Σεπτεμβρίου είναι πλέον γεγονός ότι οι τρεις αγγλόφωνες ναυτικές δυνάμεις, εκ των οποίων η μία είναι Υπερδύναμη, συμμάχησαν με στόχο την αντιμετώπιση της Κίνας και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας*
Η συμμαχία προβλέπει μία σειρά από διπλωματικές και τεχνολογικές συνεργασίες, από την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο έως την τεχνητή νοημοσύνη. Στο επίκεντρο βρίσκεται η συμφωνία, με την οποία οι ΗΠΑ δεσμεύονται να βοηθήσουν την Αυστραλία να αποκτήσει ένα στόλο πυρηνοκίνητων υποβρυχίων (όχι πυρηνικά όπλα). Κατόπιν τούτου η Αυστραλία ακύρωσε τη σύμβαση, αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολλαρίων, που υπογράφηκε το 2016 με τη Γαλλία για την κατασκευή ντίζελ-ηλεκτρικών υποβρυχίων.
Εδώ και δεκαετίες οι Αμερικανοί αναλυτές μιλούσαν για την στροφή προς τη ζώνη του Ειρηνικού Ωκεανού (Pacific Rim), η οποία τώρα υλοποιείται πανηγυρικά αφήνοντας έκπληκτη την Ευρώπη. Οι ΗΠΑ δίνουν σαφώς το μήνυμα ότι δεν θεωρούν την ευρωπαϊκή Ήπειρο ως το επίκεντρο του Κόσμου, σε αντίθεση με όσα ίσχυαν κατά τον 20ό αιώνα. Θυμίζω την αμερικανική παρέμβαση, καταλυτική και νικηφόρο, σε δύο ευρωπαϊκές συγκρούσεις που μετατράπηκαν σε δύο Παγκοσμίους Πολέμους. Αντί για τις ακτές του Ατλαντικού (Νέα Υόρκη, Βοστώνη, Γαλλία) το γεωπολιτικό και γεωοικονομικό ενδιαφέρον των Αμερικανών τώρα στρέφεται δυναμικά προς τις ακτές του Ειρηνικού (Καλιφόρνια, Ιαπωνία, Αυστραλία), αλλά και του Ινδικού Ωκεανού.
Τα μηνύματα είναι πολλά και ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως τον Ελληνισμό:
Α) Η συμμαχία αυτή βασίζεται στην κοινή ταυτότητα των τριών χωρών που συμμετέχουν. ΗΠΑ, Βρετανία και Αυστραλία μιλούν αγγλικά, μετέχουν στον αγγλοσαξωνικό πολιτισμό και έχουν στενή πολιτισμική συγγένεια. Η συμμαχία AUKUS αποδεικνύει τη σπουδαιότητα της πολιτιστικής ταυτότητας σε μία εποχή πολυπολιτισμικότητας. Πρόκειται για μία συνεργασία, η οποία καταδεικνύει την αντοχή των ταυτοτήτων, γλωσσικών, εθνικών, θρησκευτικών, παρά τις αντίθετες προβλέψεις.
Β) Είναι μία συνεργασία τριών ναυτικών δυνάμεων, όπως οι ίδιες αυτοπροσδιορίζονται. Το "μέγα το της θαλάσσης κράτος" που επισημαίνει ο Θουκυδίδης, έχει στις ημέρες μας μεγάλη αξία. Η Ελλάς ως ναυτική χώρα πρέπει να δώσει έμφαση στη θαλάσσια αμυντική και αποτρεπτική παρουσία της, αλλά και στο εμπορικό ναυτικό της.
Γ) Η πολιτική και οικονομική βαρύτητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται μειωμένη. Όμως δεν παύει η Ευρώπη να έχει τον δικό της ρόλο. Από τη Γηραιά Ήπειρο, με τη συνδρομή της Ελλάδος, αναμένει η Ανθρωπότητα να διατηρήσει τις πολιτιστικές ρίζες της και τις ηθικές αξίες, στις οποίες βασίζεται. Να ανταγωνισθεί η Ευρώπη τις ΗΠΑ και την Κίνα στην τεχνολογία είναι δύσκολο. Αν, όμως, η Ευρώπη αναδείξει τις αρχαιοελληνικές, Χριστιανικές και δημοκρατικές ρίζες της θα είναι μία πολύτιμη πηγή οικουμενικών αξιών.
Δ) Η ζώνη του Ειρηνικού δεν είναι ξένη για τους Έλληνες. Στην Αυστραλία, η οποία μετέχει στη νέα συμμαχία, έχουμε 400.000 ομογενείς, με μόρφωση, εμπορική δραστηριότητα και σημαντικά πολιτικά αξιώματα. Στην Αυστραλία ο αριθμός των Ελλήνων εκφράζει ένα ποσοστό διόλου αμελητέο. Ο εκεί Ελληνισμός διαφυλάσσει Ορθοδοξία, γλώσσα και πατριωτισμό. Ας τους πλησιάσουμε περισσότερο. Είναι η γέφυρά μας στην αναβαθμισμένη πλέον περιοχή του Ειρηνικού.
*Ο Κωνσταντίνος Χολέβας είναι Πολιτικός Επιστήμων
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 25.9.2021
