Κύπρος, Αίγυπτος και Αλβανία είναι οι χώρες στις οποίες ελληνικά πανεπιστήμια αναμένεται να κάνουν το πρώτο, διερευνητικό βήμα τους για την ίδρυση σχολών τους στο εξωτερικό. Hδη έχουν ξεκινήσει επαφές με παράγοντες της ελληνικής κοινότητας στις χώρες αυτές, ενώ σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν και οι τοπικές ορθόδοξες Εκκλησίες. Στόχος του υπουργείου Παιδείας είναι, όπως παρουσιάζει σήμερα η «Κ», «τα παραρτήματα των ΑΕΙ σε άλλες χώρες να ιδρύονται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις κατά τους οποίους ιδρύεται μια σχολή σε ίδρυμα της χώρας μας και τη διαδικασία που ισχύει για την ίδρυση αντίστοιχης ακαδημαϊκής δομής στην άλλη χώρα», όπως θα αναφέρει η σχετική ρύθμιση στο νέο νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ. Εκτός από τις Αίγυπτο, Κύπρο και Αλβανία, συζητήσεις για δημιουργία ακαδημαϊκών προγραμμάτων γίνονται από ελληνικά ΑΕΙ με την Κίνα, ενώ υπό διερεύνηση είναι και οι προοπτικές για σχετικό εγχείρημα στη Βόρεια Μακεδονία.
«Πριν από χρόνια στην Ιορδανία είχα συμμετάσχει σε συνάντηση μελών του Ιατρικού Συλλόγου, με τη συζήτηση να γίνεται στα ελληνικά. Σημαντικό ποσοστό των γιατρών της συγκεκριμένης χώρας είναι απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων. Οι γιατροί της Ιορδανίας δεν είναι όμως ο κανόνας. Λέμε και ξαναλέμε για τη στρατηγική θέση που έχει η χώρα μας στο συναπάντημα τριών ηπείρων. Από πλευράς ελληνικών πανεπιστημίων η θέση αυτή παρέμεινε για δεκαετίες σχήμα λόγου. Έχουμε κάποια από τα πιο έγκυρα πανεπιστήμια της ευρύτερης περιοχής. Αντί να λειτουργούμε σαν μαγνήτης για τους φοιτητές αυτών των χωρών, είχαμε περάσει στη στάση των –πλην– Λακεδαιμονίων που αφημένοι στην ευδαιμονική αφασία τους έβλεπαν υπεροπτικά τη στρατιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τα περισσότερα ελληνικά ΑΕΙ έχουν τους σωστούς ανθρώπους και έχουν και φιλοδοξίες να ανοίξουν τα φτερά τους. Εκείνο που τους χρειάζεται είναι να έχουν τα σωστά εργαλεία», παρατηρεί, μιλώντας στην «Κ» για το θέμα, ο αρμόδιος για την ανώτατη εκπαίδευση υφυπουργός Παιδείας, Αγγελος Συρίγος.
Αγγελος Συρίγος στην «Κ»: «Αντί να λειτουργούμε σαν μαγνήτης για τους φοιτητές των χωρών της περιοχής, είχαμε περάσει στη στάση των –πλην– Λακεδαιμονίων».
Ειδικότερα, η Κύπρος και η Αίγυπτος είναι οι δύο προορισμοί για τους οποίους το Πανεπιστήμιο Δυτικής Δυτικής (ΠΑΔΑ) έχει ξεκινήσει συζητήσεις για δημιουργία ενός παραρτήματός του. Οπως ανέφερε στην «Κ» ο πρύτανης του ιδρύματος Παναγιώτης Καλδής, έχουν ξεκινήσει συζητήσεις με τον Δήμο Πάφου, με τον οποίο το ίδρυμα έχει συνεργασία για συντήρηση κειμηλίων. Ετσι εξετάζεται η συνεργασία να συμπληρωθεί από έναν ακαδημαϊκό πόλο του ΠΑΔΑ εκεί, αφού εξασφαλισθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις εξοπλισμού και προσωπικού. Παράλληλα υπάρχει μια συζήτηση για δημιουργία στο νησί ενός ακαδημαϊκού προγράμματος πάνω στον τουρισμό, εστιασμένου σε καινοτόμα πεδία. Από την άλλη, ο κ. Καλδής προσθέτει ότι πεδίο για ακαδημαϊκές δομές προσφέρει η Αίγυπτος πάνω στον τομέα της συντήρησης θρησκευτικών και πολιτιστικών θησαυρών. Ενδεικτικά, στη χώρα η Ιερά Μονή Σινά αποτελεί έναν σημαντικό πόλο ανάπτυξης εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου πάνω στον σχετικό τομέα.
Το τοπίο στην Αλβανία διερευνά για παραρτήματα πάνω στην ελληνική γλώσσα, στον πολιτισμό και στην πληροφορική το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπως δήλωσε στην «Κ» ο πρύτανης του ιδρύματος, Τριαντάφυλλος Αλμπάνης. Ηδη το ίδρυμα έχει σημαντικές συνεργασίες με τα ιδρύματα της χώρας, ενώ υπάρχει και το Πανεπιστήμιο ΛΟΓΟΣ, που από το 2010 ιδρύθηκε θεσμικά με την πρωτοβουλία και την υποστήριξη του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κ. Αναστασίου. «Το πανεπιστήμιο μας έχει περίπου 3.000 φοιτητές και αποφοίτους με καταγωγή από την Αλβανία, που εισήχθησαν με Πανελλαδικές Εξετάσεις. Πληρώντας τους απαραίτητους ακαδημαϊκούς όρους θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για να στελεχώσουν τα παραρτήματά μας στη γειτονική χώρα», παρατηρεί ο κ. Αλμπάνης.
Οπως τονίζει ο κ. Συρίγος, «ένα βασικό βήμα εξωστρέφειας για τα ελληνικά ΑΕΙ έγινε ήδη με την ίδρυση ξενόγλωσσων προπτυχιακών. Στην επόμενη διετία θα έχουμε δεκάδες τέτοια προγράμματα. Με νέο νόμο που θα έρθει για ψήφιση μετά το Πάσχα, δίνεται επιπλέον η δυνατότητα διεξαγωγής μεταπτυχιακών σπουδών εν μέρει ή εν όλω με μεθόδους σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεως. Διευκολύνονται οι Ελληνες που διδάσκουν στο εξωτερικό να συνεργάζονται με τα ελληνικά πανεπιστήμια. Επίσης προσφέρεται η δυνατότητα παρουσίας ελληνικών ΑΕΙ σε χώρες του εξωτερικού. Μια άλλη πανεπιστημιακή Ελλάδα με υψηλούς στόχους και με οράματα μπορεί πλέον να βρει τον δρόμο της».
Οι προσπάθειες σε Μαρόκο και Ντουμπάι
Προσπάθεια να δημιουργήσουν ελληνικά ΑΕΙ παραρτήματα στο εξωτερικό είχαν γίνει και στις αρχές της δεκαετίας του 2010, καθώς το επέτρεπε το θεσμικό πλαίσιο 4009 του 2011 επί υπουργίας Αννας Διαμαντοπούλου. Ενδεικτικά το Πάντειο Πανεπιστήμιο είχε πρόθεση να ιδρύσει παράρτημα στην Κύπρο για κατ' αρχήν μεταπτυχιακά προγράμματα στους τομείς των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, της Ψυχολογίας και των Διεθνών Ευρωπαϊκών Σχέσεων. Η ηγεσία του ιδρύματος είχε, επίσης, προτάσεις για δημιουργία γαλλόφωνων μεταπτυχιακών προγραμμάτων στο Μαρόκο σε συνεργασία με τοπικούς εκπαιδευτικούς φορείς. Από την άλλη, είχε ξεκινήσει προσπάθεια για ίδρυση παραρτήματος στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων από το Γεωπονικό Παν. Αθηνών σε συνεργασία με την εταιρεία Hail Agriculture, η οποία εδρεύει στην αραβική μεγαλούπολη. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος είναι ότι το παράρτημα είχε σχεδιαστεί να φιλοξενηθεί στις εγκαταστάσεις του Dubai Knowledge Village, όπου έχουν ήδη παραρτήματα και ερευνητικά κέντρα αριστείας ξένα πανεπιστήμια.
Τα ΑΕΙ πρότειναν ήδη 208 προγράμματα σε ξένα ιδρύματα
Νέα σελίδα στο βιβλίο της εξωστρέφειάς τους είναι έτοιμα να ανοίξουν τα ελληνικά πανεπιστήμια, με οδηγό το υπουργείο Παιδείας και αρωγό το νέο θεσμικό πλαίσιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, τα ελληνικά ΑΕΙ έχουν καταθέσει προτάσεις για συνολικά 208 αγγλόφωνα προπτυχιακά, μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα, εκ των οποίων τα 24 είναι κοινά με ξένα ιδρύματα. Τα αγγλόφωνα προγράμματα έχουν στόχο να ενισχύσουν το ακαδημαϊκό έργο των ελληνικών πανεπιστημίων μέσω της πρόσμειξης ανθρώπων και ιδεών, αλλά και να προσελκύσουν, όπως ενδεικτικά συμβαίνει στα αγγλόφωνα προπτυχιακά, ξένους φοιτητές και να φέρουν έσοδα στα πανεπιστήμια της χώρας μας.
Ειδικότερα, κατά την προηγούμενη διετία άρχισαν οι προσπάθειες του υπ. Παιδείας για συνεργασία με τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Βρετανία, και στο πλαίσιο αυτό όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να προχωρήσουν σε συνεργασίες με πανεπιστήμια αυτών των χωρών. Παράλληλα θα γίνει άνοιγμα και προς την Ινδία. Το εγχείρημα προϋποθέτει ενεργοποίηση όχι μόνο των στελεχών του υπ. Παιδείας, αλλά και του υπ. Εξωτερικών και των πρεσβειών της Ελλάδας στο εξωτερικό. Βέβαια, η πανδημία δεν βοηθούσε οι συνεργασίες να προχωρήσουν με τον επιθυμητό ρυθμό, καθώς οι προθέσεις μπορούν να εκδηλωθούν διαδικτυακά, όμως απαιτείται διά ζώσης επικοινωνία για να διευκρινισθούν οι ουσιαστικές παράμετροι μιας συνεργασίας.
Τώρα πλέον, καθώς έχουμε βρει τρόπους να προχωρούμε τη ζωή μας με την πανδημία και χωρίς lockdowns, εντείνονται οι προσπάθειες του υπουργείου Παιδείας τα ελληνικά πανεπιστήμια να συνεργαστούν με ξένα ΑΕΙ εκτός της Ευρώπης, όπου υπάρχουν ήδη συνεργασίες λόγω του κοινού χώρου ανώτατης εκπαίδευσης. Χαρακτηριστικό είναι το, από χθες, ταξίδι στις ΗΠΑ του γενικού γραμματέα Ανώτατης Εκπαίδευσης Απόστολου Δημητρόπουλου μαζί με τον υπεύθυνο του προγράμματος Study in Greece και καθηγητή στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Χρήστο Μιχαλακέλη. Οπως ανέφερε στην «Κ» ο κ. Δημητρόπουλος, «στόχος του υπουργείου Παιδείας είναι να δημιουργηθούν κοινά ή διπλά προγράμματα μεταξύ ελληνικών και ξένων ΑΕΙ, γεγονός που θα συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση του ακαδημαϊκού κύρους διεθνώς των ιδρυμάτων της χώρας μας. Βεβαίως, η μορφή της συνεργασίας θα εξαρτηθεί από την επιθυμία των ίδιων των πανεπιστημίων». Ενα κοινό πρόγραμμα οδηγεί σε πτυχίο με τις σφραγίδες των δύο συνεργαζόμενων πανεπιστημίων, ενώ από ένα διπλό πρόγραμμα απονέμονται δύο πτυχία. Στο νέο θεσμικό πλαίσιο προβλέπεται η δυνατότητα τα μαθήματα να γίνονται εξ αποστάσεως, ώστε να συμπεριληφθούν πανεπιστημιακοί που έχουν έδρα σε τρίτη χώρα. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο καλούνται να διαδραματίσουν Ελληνες καθηγητές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και εκπρόσωποι της ελληνικής ομογένειας για ενίσχυση της συνεργασίας των ελληνικών ΑΕΙ με τα αμερικανικά.
Η αύξηση των αγγλόφωνων προγραμμάτων σπουδών υποδηλώνει την πρόθεση των πανεπιστημίων της χώρας μας να ανοίξουν τις πύλες τους σε φοιτητές του εξωτερικού. Συγκεκριμένα, από τα συνολικά 208 αγγλόφωνα προγράμματα, τα 18 είναι προπτυχιακά, τα 140 μεταπτυχιακά και τα 50 διδακτορικά. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τα αντικείμενα των αγγλόφωνων προπτυχιακών ανήκουν σε όλο το φάσμα των επιστημονικών πεδίων, με τις ιατρικές σπουδές πάντως να έχουν ισχυρό αποτύπωμα (περί τα έξι προγράμματα). Με βάση τον χρόνο ολοκλήρωσης των διαδικασιών (πιστοποίηση από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης) θα ξεκινήσουν μαθήματα από τον επόμενο Οκτώβριο ή τον Οκτώβριο του 2023. Περισσότερο «έτοιμα» για να ξεκινήσουν από τον προσεχή Οκτώβριο είναι τα μεταπτυχιακά προγράμματα.
kathimerini.gr
