Εδώ και λίγες μέρες ο Πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων (Ε.Μ.Π.Β.) κ. Β. Νιτσιάκος διαρρηγνύει τα ιμάτιά του στα Μέσα Ενημέρωσης γιατί η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λ. Μενδώνη δεν του έδωσε τα χρήματα τα οποία, κατά τα λεγόμενά του, είχε εγκρίνει για την πρότασή τους με τίτλο «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΒΛΑΧΩΝ» και μάλιστα με οικονομική ενίσχυση 19.400,00 € διότι όπως το αιτιολογεί σε ανακοίνωσή του ο Αντιπρόεδρος κ. Ντίνας α) συμβάλλει με τρόπο συστηματικό στην ανάδειξη του πλουραλιστικού χαρακτήρα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας μέσα από την ανάδειξη των προφορικών παραδόσεων των Ελλήνων Βλάχων, β) αναδεικνύει μια συμμετοχική αντίληψη για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, γ) υποστηρίζεται από ομάδα ειδικών επιστημόνων»" κ.α.
Γράφει η Λίτσα Αναστασίου*
Απειλεί το Κράτος μας με ένα απίστευτο θράσος, κατηγορεί όσους υποστηρίζουν την ελληνικότητα των Βλάχων για «πατριωτική αλητεία» και εθνικισμό και χρησιμοποιεί την προσφιλή μέθοδο των προπαγανδιστών όταν χάνουν: την θυματοποίηση! Διότι κατά την άποψή του στην Εταιρεία του έχουν μαζευτεί οι καλοί επιστήμονες που θέλουν να σώσουν την μητρική τους γλώσσα και τους κυνηγούν οι «σκοτεινές δυνάμεις»! Αλήθεια, η ελληνική είναι μητρική τους γλώσσα ή επίκτητη γλώσσα που τους υποχρέωσαν να μάθουν;
Πού σκοπεύουν;
Η διατύπωση της πρότασης είναι ασαφής χωρίς συγκεκριμένη αναφορά στο περιεχόμενο της ψηφιακής βάσης δεδομένων για να καταλάβουμε κι εμείς που μιλάμε και βλάχικα τί ακριβώς σκοπεύουν να κάνουν, ποια είναι αυτά τα μνημεία του λόγου των Ελλήνων (;) Βλάχων και κυρίως σε ποιο αλφάβητο θα δημιουργηθεί η βάση δεδομένων, στο ελληνικό ή στο λατινο αλβανο-σκοπιανο-ρουμάνικο αχταρμά που διδάσκουν κάποιες μέθοδοι εκμάθησης βλάχικων;
Το θέμα έγινε κομματικό από τον ίδιο τον κ. Β. Νιτσιάκο με την ανάμιξη βουλευτών από το χώρο της Αριστεράς και θα ήθελα να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι η κομματικοποίηση του Βλάχικου Ζητήματος δεν με αφορά. Το Βλάχικο Ζήτημα είναι εθνικό και γι' αυτό βαθιά πολιτικό, δεν πρέπει λοιπόν να γίνει αντικείμενο κομματικής αντιπαράθεσης. Διαπιστώνω όμως, δυστυχώς, ότι υπάρχουν βουλευτές που δεν γνωρίζουν το Βλάχικο Ζήτημα ή ενημερώνονται μονομερώς και κόπτονται γι' αυτό μόνο και μόνο για να υποστηρίξουν κομματικούς φίλους και υιοθετούν τον όρο «Έλληνες Βλάχοι» χωρίς να γνωρίζουν την πραγματική σημασία του καθώς και υποτιμητικούς όρους για τους Βλάχους που αντιδρούν όπως «πατριωτική αλητεία» και «σκοτεινές δυνάμεις»! Υπάρχουν αλήθεια, βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου που υιοθετούν, υποστηρίζοντάς τον, την άποψη του κ. Νιτσιάκου που είχε δημοσιεύσει στο ΕΘΝΟΣ τον Μάρτιο του 2019 ότι «Οι Βλάχοι είναι πλήρως ενταγμένοι στην ελληνική κοινωνία και απολαμβάνουν ισότιμα όλα τα δικαιώματα ως Έλληνες πολίτες»;
Αλήθεια γιατί στην Ε.Μ.Π.Β. αποφεύγουν συστηματικά τον όρο «βλαχόφωνοι Έλληνες» ο οποίος υποδηλώνει τους εθνικά Έλληνες που μιλούν και βλάχικα και χρησιμοποιούν τον όρο «Έλληνες Βλάχοι» ο οποίος μπορεί να ερμηνευτεί ως τους Βλάχους σε εθνικότητα που ζουν στην Ελλάδα ως πολίτες κατά το Σκοπιανοί ή Αλβανοί ή Σέρβοι Βλάχοι δηλαδή μια διακριτή εθνότητα; Αγνοούν ότι η κοιτίδα των Βλάχων είναι η Ελληνική Πίνδος όπου δημιουργήθηκε κατά την ρωμαϊκή κατάκτηση νησίδα λατινοφωνίας η οποία εξαπλώθηκε ανά τους αιώνες στα Βαλκάνια και ομιλείτο συμπληρωματικά ως δευτερεύουσα γλώσσα και ενδοκοινοτικά με τα ελληνικά ως κύρια γλώσσα; Κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ότι αυτοί οι όροι παραπέμπουν σε αυτονομιστικές κινήσεις πολύ επικίνδυνες για τα Βαλκάνια;
To αφιέρωμα του «Π.Λ.»
Ο ΠΡΩΪΝΟΣ ΛΟΓΟΣ Ιωαννίνων ξεκίνησε στην αρχή του χρόνου ένα αφιέρωμα στο Βλάχικο Ζήτημα με δημοσιεύσεις αρκετών απόψεων και θα ήθελα να θυμίσω το πρώτο άρθρο από κοινού με τον υποστράτηγο έ.α. κ. Μιλτιάδη Πιτούλη που δημοσιεύτηκε στις 14/01/2021. Έχοντας κάποια στοιχεία από φήμες για τα ιδρυτικά μέλη είχαμε προτείνει στον Πρόεδρο κ. Β. Νιτσιάκο να δημοσιεύσει το Καταστατικό της Επιστημονικής του Εταιρείας ώστε να πάψουν οι φήμες που κυκλοφορούσαν για τα ιδρυτικά μέλη της και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που αυτό δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της εν λόγω Εταιρείας.
Το ερώτημα που θέλω να θέσω είναι πολύ συγκεκριμένο: είναι επιστημονική εταιρεία ή απλό σωματείο-σύλλογος η «Εταιρεία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων»;
Επιστημονική εταιρεία είναι ένας φορέας που συγκεντρώνει φυσικά πρόσωπα, συνήθως μόνο επιστήμονες οι οποίοι έχουν έναν κοινό επιστημονικό στόχο ενώ σωματείο-σύλλογος είναι ένας φορέας που συγκεντρώνει πάλι φυσικά πρόσωπα με κοινούς σκοπούς αλλά όχι απαραίτητα μόνο εξειδικευμένους επιστήμονες σε κάποιο αντικείμενο.
Ας δούμε τώρα το Καταστατικό της «Εταιρείας Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων».
Τα ιδρυτικά μέλη της «Εταιρείας» είναι 22, κάποιοι επιστήμονες και κάποιοι όχι, Βλάχοι και μη Βλάχοι, υπάρχουν καθηγητές Πανεπιστημίων και κάποιοι μεταπτυχιακοί φοιτητές αυτών των καθηγητών! Το περίεργο είναι ότι δύο από τα ιδρυτικά μέλη είναι ταυτόχρονα και από τους ιδρυτές του Κέντρου Έρευνας Μειονοτικών Ομάδων (Κ.Ε.Μ.Ο.), ο γλωσσολόγος κ. Σταμάτης Μπέης και ο δικηγόρος κ. Δημήτρης Χριστόπουλος! Και είναι γνωστό τί ακριβώς πρεσβεύει το ΚΕΜΟ για τους βλαχόφωνους Έλληνες, το είχε γράψει σε έκδοσή του ένα άλλο μέλος του ΚΕΜΟ, ο γνωστός Γερμανός κ. Τέντ Καλ, ο οποίος διατείνεται ότι οι Βλάχοι πρέπει να αναγνωριστούν ως μειονότητα στα Βαλκάνια ακόμα και παρά την θέλησή τους!!! Το ερώτημα βγαίνει αβίαστα, τί δουλειά έχουν τα μέλη του ΚΕΜΟ στην Εταιρεία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων και μάλιστα ένας γλωσσολόγος και ένας δικηγόρος; Να σώσουν τα βλάχικα ή να κάνουν μειονότητα τους Βλάχους;
Ας δούμε λοιπόν και τα επίμαχα άρθρα του.
Στο ΑΡΘΡΟ 5 που αναφέρεται στα ΜΕΛΗ στην παράγραφο 1, λέει επί λέξει: «1. Μέλος του σωματείου μπορεί να γίνει κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον δηλώνει ότι αποδέχεται τον σκοπό του και επιθυμεί να συμβάλλει στην πραγματοποίησή του.» Κανένας περιοριστικός όρος ως προς τα προσόντα που πρέπει να έχει ένα μέλος Επιστημονικής Εταιρείας με συγκεκριμένο σκοπό. Μπορεί να γραφτεί ως μέλος ο οποιοσδήποτε!
Δεν αναφέρει καν τον όρο «Επιστημονική Εταιρεία» αλλά σωματείο οπότε ας δούμε τί λέει το ΑΡΘΡΟ 1 στην παράγραφο 1: «Ιδρύεται σωματείο με την επωνυμία «Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων» και στην αγγλική «ScientificSocietyfortheStudyofVlachCulture».
Το σωματείο έχει λογότυπο, στο οποίο απεικονίζεται μία γέφυρα, και δική του σφραγίδα, στην οποία μαζί με το λογότυπο αναγράφεται η επωνυμία και το έτος ίδρυσής του. Στις διεθνείς του σχέσεις το σωματείο μπορεί να χρησιμοποιεί την επωνυμία του μεταφρασμένη σε οποιαδήποτε γλώσσα….».
Στην παράγραφο 2 λέει: «Το σωματείο εδρεύει στην Λάρισα. Μπορεί να ιδρύει παραρτήματα και να διατηρεί γραφεία σε οποιαδήποτε πόλη της Ελλάδας και του εξωτερικού. Η ίδρυση παραρτημάτων και η λειτουργία γραφείων γίνεται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου χωρίς να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού».
Ο ίδιος ο Πρόεδρός της κ. Β. Νιτσιάκος σε συνέντευξή του το 2019 είχε δηλώσει ότι η «Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων» δεν έχει ουδεμία σχέση ούτε με ΜΚΟ ούτε με συλλόγους και ότι είναι ένα επιστημονικό όργανο στην οποία μετέχουν πάνω από 70 επιστήμονες και έχει βασικό στόχο τη μελέτη του Πολιτισμού των Βλάχων».
Διαπιστώνουμε όμως σωματείο και όχι εταιρεία, μεταφρασμένος ο τίτλος στην αγγλική που είναι η διεθνής γλώσσα και πολύ σωστά βέβαια αλλά η τελευταία φράση δημιουργεί απορίες και συνειρμούς! Εφόσον υπάρχει ο τίτλος στα αγγλικά για ποιο λόγο να προβλέπεται ότι μπορεί να χρησιμοποιεί την επωνυμία του μεταφρασμένη σε οποιαδήποτε γλώσσα; Και ποια είναι η οποιαδήποτε γλώσσα; Η βλάχικη την οποία δεν τολμούν ν' αναφέρουν καθαρά μήπως και δεν εγκριθεί το Καταστατικό; Προσωπικά δεν καταλαβαίνω κάτι άλλο….
Μηχανισμός προπαγάνδας
Μία Επιστημονική Εταιρεία δεν είναι δυνατόν να ιδρύει παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα ούτε βέβαια και στο εξωτερικό. Να τα κάνει τί, δεν είναι αλυσίδα φροντιστηρίων! Μήπως δεν έχει επιστημονικούς σκοπούς αλλά στήνει έναν μηχανισμό προπαγάνδας κι άλλων επιδιώξεων π.χ. πανελλήνιο ή και διαβαλκανικό;
Στο ΑΡΘΡΟ 3 για τα μέσα δράσης ξαναγίνεται σωματείο και στην παράγραφο ζ) διαβάζουμε την φράση: «η διοργάνωση κάθε είδους εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, καθώς και δράσεων δια βίου μάθησης και επαγγελματικής κατάρτισης».
Ένα σωματείο, έστω Εταιρεία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων γιατί θα διοργανώσει εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης; Σε ποιο αντικείμενο η επαγγελματική κατάρτιση; Πτυχία «βλάχικης γλώσσας» για παράδειγμα; Και μετά θ' ακολουθήσει η απαίτηση ίδρυσης μειονοτικών σχολείων για την διάσωση των βλάχικων από τους επαγγελματικά καταρτισμένους; Όταν τα πράγματα είναι διατυπωμένα με ασάφεια ο καθένας μπορεί να σκεφτεί ότι θέλει φτάνει να διαθέτει δημιουργική φαντασία.
Με υπερεξουσίες
ο Πρόεδρος!
Βασικά είναι ένα εκ πρώτης όψεως απλοϊκό (!) στη διατύπωση Καταστατικό που δίνει όμως υπερεξουσίες στον εκάστοτε Πρόεδρο και σας αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα.
Στο ΑΡΘΡΟ 6, η παράγραφος 8 ξεκινά με την φράση: «Ο Πρόεδρος εκπροσωπεί και δεσμεύει το σωματείο με την υπογραφή του κάτω από την σφραγίδα.»! Σαφώς και ο Πρόεδρος εκπροσωπεί ένα σωματείο, αλλά να το δεσμεύει με την υπογραφή του κάτω από την σφραγίδα; Δηλαδή αν η υπογραφή είναι δίπλα από την σφραγίδα ΔΕΝ το δεσμεύει; Και το σημαντικότερο, σε ποιας φύσεως θέματα το δεσμεύει χωρίς απόφαση Γενικής Συνέλευσης; Οικονομικά ή επιστημονικά θέματα; Ή κάτι άλλο που δεν το βάζει ο νους μας;
Οπότε ας απαντήσει ο καθένας μόνος του αν είναι όντως Επιστημονική Εταιρεία ή ένα απλό σωματείο- σύλλογος!
Θα ήθελα προσωπικά να συγχαρώ την Υπουργό Πολιτισμού κ. Μενδώνη για την απόφαση που πήρε γιατί θέλω να πιστεύω ότι οι νομικές και οικονομικές υπηρεσίες του Υπουργείου αντιλήφθηκαν έγκαιρα, πριν δώσουν τα χρήματα, πολλά περισσότερα εξετάζοντας το Καταστατικό και τη φύση του φορέα που επιχορηγούν με χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου από αυτά που εγώ αντιλήφθηκα με μια πρόχειρη ματιά!
Και να τονίσω ότι δεν υπάρχουν ούτε «πατριωτική αλητεία» ούτε «σκοτεινές δυνάμεις» όπως θα βόλευε τον κ. Νιτσιάκο. Υπάρχουν μόνο βλαχόφωνοι Έλληνες που πονάνε τον τόπο τους και αγωνίζονται να κρατήσουν τις ιδιαίτερες παραδόσεις τους που είναι ένα υποσύνολο με δημιουργική προσφορά στον Ελληνικό Πολιτισμό γιατί δεν ξεχνούν ότι είναι απόγονοι εκείνων που κατά την Τουρκοκρατία ίδρυσαν μαζί με όλους τους άλλους ορεινούς τα πρώτα ελληνικά σχολεία στην βλαχόφωνη Μοσχόπολη, απόγονοι των Καπεταναίων που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της Ελλάδας πριν 200 χρόνια, απόγονοι των Εθνικών Ευεργετών που έδωσαν τις περιουσίες τους για το νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος, αλλά, και πρωτοπόροι στην πορεία στο «Μακεδονικό Κομιτάτο» για την απελευθέρωση των εδαφών τους και ένωση με την μητέρα-Πατρίδα!
*Η κ. Λίτσα Αναστασίου είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Sorbonne-ParisIV
