Χίλιους δυο τρόπους μεταχειρίστηκε η Οθωμανική Αυτοκρατορία για να εξισλαμίσει τους υποδουλωμένους λαούς της. Αυτό συνέβη και στην ανατολική πλευρά της Αυτοκρατορίας όπου ζούσε η Ελληνική Κοινότητά μας. Μια Κοινότητα που έχοντας μέσα τους το δίδαγμα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού «Ψυχή και Χριστός σας χρειάζονται. Αυτά τα δύο όλος ο κόσμος να πέσει, δεν ημπορεί να σας τα πάρει, εκτός και τα δώσετε με το θέλημά σας. Αυτά τα δύο να τα φυλάγετε, να μη τα χάσετε», αντιστάθηκε σθεναρά στις πιέσεις και στα σχέδια των Τούρκων, πράγμα που δε συνέβη το ίδιο με τα υπόλοιπα μέλη του χώρου, οι οποίοι υπέκυψαν μπροστά στους τίτλους που τους δόθηκαν, στην τεράστια περιουσία που τους χάρισαν υφαρπαγμένη από τους ανυπάκουους ραγιάδες που κράτησαν την πίστη και την εθνότητά τους.
Οι πασάδες, οι μπέηδες και οι αγάδες, η νέα τάξη πραγμάτων που δημιούργησε ο οθωμανικός ζυγός, εξαπέλυσαν μια λυσσαλέα οργή, κυρίως κατά των Βουρκάρηδων που είχαν γη και κοπάδια ζώων, μετατρέποντάς τους σε ραγιάδες, χωρίς περιουσία, χωρίς δικαιώματα.
Αν και άοπλοι, με την φλόγα της ψυχής και την πίστη στην Παναγία, αυτοί οι ραγιάδες αντιστάθηκαν, εξεγέρθηκαν. Αυτό συνέβη στην Κρανιά, στο Αλύκο, στο Σωπίκι…
Αυτό συνέβη με τον θρυλικό Καπετάνιο του Βούρκου, Θύμιο Λιώλη, που δεν άφηνε σε χλωρό κλαδί τους μπέηδες και τους αγάδες, υπερασπίζοντας τους τσιφτσήδες Βουρκάρηδες. Με τον Καπετάνιο του Καινούργιου, Θωμά Σπύρο, που κατόρθωσε να πάει μέχρι την Υψηλή Πύλη, να πάρει τους τίτλους ιδιοκτησίας και να κάνει το χωριό Κεφαλοχώρι.
Η αντίσταση των Σωπικιωτών άρχισε από το 1922 που έκλεισαν το ελληνικό σχολείο και το μετέτρεψαν σε αλβανικό, έχοντας ως σύμβουλο και μπροστάρη τον ελληνοδιδάσκαλο Δημήτρη Οικονόμου, σπουδαγμένος στη Ριζάρια Σχολή, μορφωμένος, ταπεινός, με κύρος.
Η αντίσταση μετατράπηκε σε εξέγερση το 1927 όταν οι τσιφλικάδες του Σωπικιού, έχοντας την υποστήριξη των Αρχών, απαγόρευσαν στους αγρότες να καλλιεργήσουν τη γη και την έδωσαν με νοίκι στους κτηνοτρόφους ιδιοκτήτες, κερδίζοντας πιο πολλά. Σαν δεν έφτανε αυτό προσπάθησαν να διώξουν από το Σωπίκι 100 οικογένειες γεωργών.
Ήταν 14 Σεπτέμβρη. Ημέρα της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. Σαν τελείωσε η Θεία Λειτουργία, 400 χωριάτες, με την καθοδήγηση του πατριώτη Δημήτρη Οικονόμου και του κοινοτάρχη Θεόδωρου Κώτσια, έχοντας στην πρώτη γραμμή τις γυναίκες, με πυρσούς στα χέρια, επιτέθηκαν κατά της διοίκησης της χωροφυλακής και έκαψαν το σπίτι του τσιφλικά που έμενε στο χωριό. Μεγάλες δυνάμεις της χωροφυλακής έτρεξαν να καταπατήσουν την εξέγερση. 550 άτομα, άντρες, γυναίκες παιδιά, υποχρεωθήκαν να φύγουν από το χωριό, αλλά επέστρεψαν αφού οι τσιφλικάδες απόσυραν την απόφασή τους. Αυτή ήταν η νίκη τους.
Κάθε χρόνο οι Σωπικιώτες υπενθυμίζουν τη μεγάλη εξέγερση τους και τη νίκη συνάμα. Εφέτος, στα 94χρονα της εξέγερσης, αφού τελέστη η Θεία Λειτουργία (όπως τότε) στον Ιερό Ναό Αγίου Αθανασίου και το μνημόσυνο για τους εκλιπόντες αγωνιστές, από τον πατήρ Κοσμά, στο μνημείο που συμβολίζει την αντίσταση και που υψώνεται ο Τίμιος Σταυρός έγινε η επιμνημόσυνη δέηση, για ν' ακολουθήσουν στο πολιτιστικό Μέγαρο οι μετέπειτα εκδηλώσεις, με την ομιλία της δασκάλας Ιουλιέτα Τζαφέρη για το ιστορικό, την σημασία και τον απόηχο της εξέγερσης, τους χαιρετισμούς του Γενικού Προξένου Δημήτρη Ζαχαρίδη, του Δημάρχου Χρήστου Κίτσιου, του βουλευτή Νίκου Κούρη και του Προέδρου της Ομόνοιας Βασίλη Κάγιου. Ολοκλήρωσαν με το καλλιτεχνικό πρόγραμμα με την μέριμνα του δάσκαλου Ηλία Ντενέκου και του Πολιτιστικού Συλλόγου «Άγιος Κοσμάς»
Βαγγέλης Παπαχρήστος / sfeva.gr
