Ταυτόχρονα με τη δίκη Μπελέρη, ετοιμάζεται ευρω-τελεσίγραφο προς τα Τίρανα, αλλά και μια συμβιβαστική φόρμουλα για διέξοδο από την κρίση
Οδό διαφυγής από το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει οι ελληνοαλβανικές σχέσεις εξαιτίας της υπόθεσης Φρέντι Μπελέρη αναζητούν Τίρανα και Αθήνα, ενώ η δίκη του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας, που ξεκίνησε την Πέμπτη, αναβλήθηκε για αύριο Τρίτη καθώς η υπεράσπιση ζήτησε την εξαίρεση δικαστού η οποία είχε εκδικάσει και παλαιότερη υπόθεσή του.
Eως τώρα πάντως το σκηνικό εμφανίζει τις δύο πλευρές αμετακίνητες στις θέσεις τους: Η ελληνική επιμένει στην, προσωρινή έστω, αποφυλάκιση και ορκωμοσία του δημοκρατικά εκλεγμένου δημάρχου και η αλβανική στη διαχείριση της αμφιλεγόμενης υπόθεσης από την «ανεξάρτητη δικαιοσύνη» και μόνο.Περιμένοντας την ετυμηγορία
Πλέον με την έναρξη της δίκης στο ειδικό δικαστήριο κατά της διαφθοράς, το «τρένο της Χειμάρρας» μπήκε στις ράγες που εξαρχής ήθελε ο Ράμα. Όλα δείχνουν ότι το δικαστήριο είναι αυτό που θα καθορίσει το πολιτικό μέλλον του Μπελέρη και θα δρομολογήσει εν πολλοίς εξελίξεις στα δημαρχιακά της Χειμάρρας αλλά και στις ελληνοαλβανικές σχέσεις.Αν ο Μπελέρης αθωωθεί, θα εμφανιστεί δικαιωμένος και ο Ράμα θα εκτεθεί ως σκευωρός, κάτι για το οποίο φωνάζουν από την πρώτη στιγμή η ελληνική μειονότητα, η Αθήνα αλλά και η αλβανική αντιπολίτευση.
Με μια, έστω και μικρή, ποινή όμως από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, το ποινικό του μητρώο θα έχει «λερωθεί» και ο Μπελέρης δεν θα μπορεί ούτε υποψηφιότητα να θέσει στις επαναληπτικές εκλογές, οπότε τίθεται εκτός διεκδίκησης του δήμου και γενικότερα του πολιτικού παιγνιδιού. Το σκηνικό εν τοιαύτη περιπτώσει αλλάζει και οι ομογενείς της Χειμάρρας θα κληθούν να προχωρήσουν χωρίς εκείνον.
Ο Ράμα θα έχει να λέει πως «εγώ δεν ξέρω τίποτα, ήταν εξαρχής θέμα δικαιοσύνης η οποία και αποφάνθηκε» και θα επιχειρήσει να θέσει την ελληνική πλευρά προ τετελεσμένων, ανεμίζοντας την απόφαση του δικαστηρίου.
Η κόκκινη γραμμή
Η Αθήνα δεν πρόκειται να μείνει με σταυρωμένα χέρια και θα επιμείνει στην κόκκινη γραμμή, όπως διακηρύσσει σε όλους τους τόνους και με κάθε ευκαιρία – τελευταία ήταν η δήλωση του Γιώργου Γεραπετρίτη μετά την κατ' ιδίαν συνάντησή του με τον Ράμα, πριν από λίγες ημέρες στα Τίρανα.
Ως εκ τούτου οι επόμενες μέρες προβάλλουν εξόχως ενδιαφέρουσες. Σήμερα, παραμονή της πρωτοβάθμιας δίκης ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στα Τίρανα για τη σύνοδο της Διαδικασίας του Βερολίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια, προσκεκλημένος του Ράμα.
Σε λίγες ημέρες, έχει κληθεί από τον Ράμα να πάει και πάλι στην Αλβανία, αυτή τη φορά για να παραστεί παραμονές της 28ης Οκτωβρίου, στα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στην πλατεία της Δερβιτσάνης, που πρόκειται να ανεγερθεί στο όνομα της ενδυνάμωσης της ελληνοαλβανικής φιλίας.
Δεδομένης της βαριάς ατμόσφαιρας στις διμερείς σχέσεις, υπήρξε το ερώτημα κατά πόσον ο Ελληνας πρωθυπουργός θα πρέπει να βρεθεί στα Τίρανα την ώρα που στην αλβανική πρωτεύουσα θα δικάζεται ένας ομογενής, σε μια υπόθεση την οποία (και) η Αθήνα έχει καταγγείλει ως σκευωρία.
Και ακόμα περισσότερο αν κατά την εκεί παραμονή του θα συναντήσει κατ' ιδίαν τον Εντι Ράμα, ο οποίος δεν φείδεται καλών λόγων για τον «φίλο Κυριάκο», τον οποίο, όπως μας έλεγε υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος, «δείχνει να θαυμάζει πραγματικά».
Ο Μητσοτάκης μάλλον δεν πρέπει να δυσκολεύτηκε να αποφασίσει καθώς δεν θα ταξιδέψει στα Τίρανα για να κάνει δημόσιες σχέσεις με τον Ράμα, αλλά να συμμετάσχει σε μια σημαντική ευρωπαϊκή διαδικασία για ένα θέμα όπως το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων στο οποίο η Ελλάδα έχει επενδύσει διπλωματικά και γεωπολιτικά. Oσο για ενδεχόμενη μεταξύ τους συνάντηση, δεν έχει προβλεφθεί στο πρόγραμμά του, ούτε βέβαια επίσκεψη στον προφυλακισμένο Μπελέρη.
Ωστόσο η ανταπόκριση στην πρόσκληση του Ράμα για φυσική παρουσία του σε τιμητική εκδήλωση για τον πατέρα του είναι ένα διαφορετικό, και προσωπικό για τον πρωθυπουργό ζήτημα, δεδομένου ότι ο τιμώμενος υπήρξε ιδιαίτερα αγαπητός στους Ελληνες της Αλβανίας και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στα Τίρανα, παρά τις όποιες κατά καιρούς προστριβές.
Ορόσημο στην περιπέτεια, όπως εξελίσσεται για τις ελληνοαλβανικές σχέσεις ο διωγμός Μπελέρη, θα είναι η Τετάρτη 8 Νοεμβρίου, οπότε και θα ανακοινωθεί η έκθεση προόδου της Κομισιόν για τις υποψήφιες προς ένταξη στην Ε.Ε. χώρες, μεταξύ των οποίων και η Αλβανία.
Ανοικτό το ενδεχόμενο, η Αθήνα να περάσει στην έκθεση της Ε.Ε. για τις προς ένταξη χώρες «σύσταση» ότι όσο δεν λύνεται το ζήτημα Μπελέρη, δεν θα προχωρήσει για την Αλβανία το άνοιγμα κεφαλαίων.
Εκεί, αν δεν υπάρξουν έως τότε εξελίξεις που θα εκτονώσουν την κατάσταση και θα μεταβάλουν θεαματικά τα δεδομένα, η ελληνική πλευρά, όπως ανέφερε στην «Κ» πηγή στις Βρυξέλλες που είναι σε θέση να γνωρίζει, φέρεται αποφασισμένη να κρατήσει πολύ σκληρή στάση, και να στείλει το μήνυμα «έως εδώ», στον Ράμα.
Τι αναμένεται; Να περάσει στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως «σύσταση» προς την κυβέρνηση των Τιράνων ότι όσο δεν λύνεται το θέμα αυτό (Μπελέρη), που άπτεται του κριτηρίου του κράτους δικαίου, δεν θα μπορεί να προχωρήσει για την Αλβανία το άνοιγμα κεφαλαίων.
Οπερ σημαίνει ότι θα επιβραδυνθεί, για μια ακόμη φορά, η πορεία της χώρας προς την Ε.Ε.
Και ναι μεν ο Ράμα έχει δηλώσει, με δόση αλαζονείας, πως «αν είναι να μη μας βάλουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση για τον Μπελέρη, ε, τότε ας μην μπούμε ποτέ», γνωρίζει όμως ότι η Αθήνα θα μπορεί να του μπλοκάρει τα ευρωπαϊκά κονδύλια που τόσο ανάγκη έχει η χώρα του, όπως και ότι ρισκάρει να απομακρύνει το όραμα του λαού του για ευρωπαϊκή ενσωμάτωση, χάρη σε ένα δικό του πείσμα όπως διαβάζουν πολλοί στα Τίρανα τη βεντέτα του με τον Μπελέρη.
Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα οι ελληνοαλβανικές σχέσεις κινδυνεύουν με επιστροφή στις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν είχαν οδηγηθεί, πάλι με δίκες μειονοτικών και συγκρουσιακή ρητορική, στα πρόθυρα της ρήξης.
Οι δύο πλευρές έχουν εμπλακεί σε μια αδιέξοδη διελκυστίνδα, η οποία θα εκλείψει εάν ένας από τους δύο «ηττηθεί», ή κάνουν και οι δύο ένα βήμα πίσω – αυτό λέει η λογική. Το πρώτο, ωστόσο, δεν δείχνει να αποτελεί επιλογή για κανέναν.
Ούτε ο Μητσοτάκης ούτε ο Ράμα θα θελήσουν να χρεωθούν μια «εθνική ήττα», που θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στο εσωτερικό ακροατήριο, αλλά και στο ηγετικό τους προφίλ και ενδεχομένως χειρότερα θα κάνει τα πράγματα. Ούτε όμως και αυτή η κατάσταση μπορεί να σέρνεται επ' αόριστον.
Ενδεχόμενο πισωγύρισμα, επ' ουδενί θα ήταν ανεκτό (και) από τους συμμάχους, που βλέπουν τις δύο χώρες ως στρατηγικής σημασίας φίλους και εταίρους στην Ανατολική Μεσόγειο και στα παράλια της Αδριατικής. Πολύ περισσότερο όταν στην περιοχή που τις τοποθέτησε η γεωγραφία οι φουρτούνες αυξάνονται και προβάλλουν όλο και πιο απειλητικές.
Τέτοιοι τσακωμοί θεωρούνται ανώφελες βαλκανικές πολυτέλειες για Ευρωπαίους και Αμερικανούς, εξ ου και τηρούν αποστάσεις, πιέζοντας στο παρασκήνιο και τις δύο πλευρές για εξεύρεση βαλβίδας αποσυμπίεσης.
Λύση στον «γόρδιο δεσμό»Quo Vadis, λοιπόν; Στην Αθήνα αλλά και στα Τίρανα αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι αυτή η υπόθεση δεν μπορεί να έχει νικητή και ηττημένο. Στην ελληνική αλλά και την αλβανική κυβέρνηση και στη διπλωματία των δύο πλευρών, αρχίζουν να αναζητούν διέξοδο που θα οδηγήσει στην αποσυμπίεση της τεταμένης ατμόσφαιρας και θα επαναφέρει σε ομαλότητα τις διμερείς σχέσεις.
Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι γίνονται σκέψεις –που δεν «μοιράζονται» επί του παρόντος μεταξύ τους οι δύο κυβερνήσεις, ούτε κατ' ανάγκην βρίσκουν ευήκοο ους στις υψηλών πατριωτικών τόνων πτέρυγές τους– να λύσει τον «γόρδιο δεσμό» της Χειμάρρας μια υποψηφιότητα για τη δημαρχία αποδεκτή και από τις δύο πλευρές, δεδομένου ότι, όπως δείχνουν τα πράγματα, εκείνη του Μπελέρη θα πρέπει να αποκλειστεί στις πιθανές επαναληπτικές εκλογές για τον δήμο.
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές αυτού του σεναρίου, θα κληθεί η μειονότητα της Χειμάρρας να προτείνει υποψήφιο της αρεσκείας της και αν όχι της αποδοχής πάντως της ανοχής του Ράμα, και σίγουρα όχι του «πνεύματος Μπελέρη». Εν τοιαύτη περιπτώσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν θα κατεβάσει δικό του διεκδικητή της δημαρχίας και έτσι η Χειμάρρα θα πορευθεί με δήμαρχο της επιλογής της εκεί ομογένειας, που δεν θα είναι κόκκινο πανί για τον Ράμα.
Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι έχουν αρχίσει να γίνονται διακριτικά κρούσεις σε Χειμαρριώτες μειονοτικούς που συγκεντρώνουν τα ως άνω χαρακτηριστικά.
Σε μια περίπτωση υπήρξε αρνητική απάντηση από επιστήμονα στην Αθήνα, μια άλλη ενός Χειμαρριώτη ομογενούς με αμερικανική υπηκοότητα (όχι τυχαίο) βρίσκεται σε εξέλιξη και μια τρίτη, προβεβλημένου μειονοτικού με μεγάλη απήχηση στον κόσμο, όχι μόνο της μειονότητας, της Χειμάρρας, ο οποίος ζει και εργάζεται με επιτυχία στα Τίρανα.
Ως προς την τελευταία περίπτωση στον συγκεκριμένο ομογενή οι ίδιες πληροφορίες θέλουν να είχε γίνει σχετική πρόταση και πολύ πριν υπάρξει η υποψηφιότητα Μπελέρη από ηγετικά στελέχη της Ομόνοιας, πλην όμως εκείνος φέρεται να δίστασε μολονότι τυγχάνει υψηλής εκτίμησης και από τον Εντι Ράμα. Ολα αυτά βέβαια μετά την απόφαση του δικαστηρίου από την οποία θα κριθούν πολλά.
Επί του παρόντος, πάντως, υπάρχει η αίσθηση ότι και οι δύο πλευρές επιθυμούν να πέσουν οι τόνοι, ώστε να αποφορτιστεί η ατμόσφαιρα και από εκεί και ύστερα να πάρουν τα πράγματα τον δρόμο τους. Στην ερώτηση της «Κ» και προς πηγές στις δύο πλευρές αν μπορεί να συνεχιστεί η υφιστάμενη κατάσταση, η απάντηση ήταν αρνητική.
Σταύρος Τζίμας
kathimerini.gr
