Η παρουσία του Φατός Λουμπόνια στο διήμερο Φεστιβάλ Αντίστασης (Resistance Festival), που διοργάνωσε η εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς», συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην κατανόηση των αντιθέσεων και αντιφάσεων που διαπερνούν τις κοινωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο αυτήν την περίοδο και ιδιαίτερα μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Με συνομιλητές από την Αυστρία, από τη Νορβηγία, από το Κουρδιστάν, από τον Λίβανο και από την Ελλάδα, ο Λουμπόνια ανέλυσε την πολυδιάστατη κρίση, όχι μόνο υπό το πρίσμα της πατρίδας του αλλά και με αναφορές στα διεθνή.
Με το ρωσικό υπόδειγμα της ρευστότητας, από την περίοδο Γιέλτσιν στην περίοδο Πούτιν, συνόψισε για τις μεταπολιτεύσεις των πρώην κομμουνιστικών χωρών, πως η πορεία τους προς τη δημοκρατία ήταν η παράδοση της σκυτάλης σε ένα καθεστώς αυταρχικό με δημοκρατική επίφαση. Από την άλλη δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη μετα-δημοκρατία της Δύσης, όπου η ίδια αποτινάσσει τις φιλελεύθερες και δημοκρατικές της παραδόσεις επιτρέποντας τη διείσδυση του αυταρχισμού. Επίσης, η περίοδος της μεταπολίτευσης στην Ανατολική Ευρώπη, στιγματίστηκε διεθνώς από την μετατροπή του homo politicus σε homo ecomomicus σήμερα, δηλαδή σε έναν ανθρωπολογικό τύπο ατομικοποιημένο, με εσωτερικευμένες τις προσπάθειές του για την ικανοποίηση των συλλογικών αναγκών του-αυτόν που οι αρχαίοι μας αποκαλούσαν «ιδιώτη» (idiot) αδιάφορο για τα κοινά. Η ελπίδα βέβαια, για τον φίλο μας Λουμπόνια, βρίσκεται στην επαναφορά του δημόσιου χώρου και στην ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών. Η κατάληξη της πολυσήμαντης ομιλίας του ήταν ο Αριστοτέλης: «Εκείνος που δεν μπορεί να ζει μέσα στην κοινωνία με τους άλλους ...αυτός δεν έχει καμιά θέση στην πόλη, γιατί είναι ή Θεός ή κτήνος».Όλα αυτά έγιναν κατανοητά στο κοινό του Φεστιβάλ λόγω της -εξαίρετης και δύσκολης- απ' ευθείας μετάφρασης που πραγματοποίησε ο δικηγόρος Αντώνης Νέτσος, από τους Δρυμάδες Χιμάρας. Η άριστη γνώση της αλβανικής γλώσσας, η βαθειά -και πολλών διαστάσεων- ελληνική του παιδεία, συνέβαλαν σε ένα δίδυμο που ενθουσίασε το κοινό του Φεστιβάλ.
Όμως, κορυφαία στιγμή και παράπλευρη ωφέλεια του Resistance Festival ήταν η στιγμή της συνάντησης του πολιτικού κρατούμενου στο Σπατς, Κώστα Κυριακού από τη Δερβιτσάνη, με τον συγκρατούμενό του Φατός Λουμπόνια, τον «Τόση». Ο Κώστας Κυριακού γνωστός για την υπόθεση των 3 της Δερβιτσάνης (με τους αδερφικούς φίλους του Αριστοτέλη Ξέρα που πέθανε από απεργία πείνας στη Φυλακή του Σπατς και τον Σωκράτη Μήλο που πρόσφατα απεβίωσε, και που για αυτόν έγραψε τον επικήδειο λόγο), γνωστός για τα βασανιστήρια που πέρασε αυτός και οι συγκρατούμενοί του, για τη συμμετοχή του ως κατηγορούμενος στη σκευωρία-«δίκη των 5 της Ομόνοιας» το 1994, συνάντησε τον Φατός Λουμπόνια ύστερα από 43 χρόνια.
«Τιμή σ' εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες•
δίκαιοι κ' ίσιοι σ' όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ' ευσπλαχνία•
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι,
κι όταν είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε•
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.
Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ' οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε». (Κ. Κ. Καβάφης)
Γιώργος Κυριακού/ himara.gr
