Από τη στιγμή, που ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, ανέλαβε την ευθύνη της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, μέχρι σήμερα, τρεις δεκαετίες, ανεγέρθηκαν εκ θεμελίων 160 νέοι ναοί, αποκαταστάθηκαν 67 εκκλησίες και μνημεία, ενώ επισκευάστηκαν πάνω από 170.
Εξάλλου περισσότερα από 70 μεγάλα οικοδομήματα ανεγέρθησαν ή αγοράσθηκαν και ανακατασκευάσθηκαν, για να στεγάσουν μητροπολιτικά οικήματα, σχολές, νηπιαγωγεία, ξενώνες, εργαστήρια, κλινικές, κέντρα νεότητος κλπ.
Το όλο οικοδομικό έργο ανέρχεται σε 500 περίπου κτίρια.
Να επισημανθεί ότι η Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας δείχνει έμπρακτο ενδιαφέρον για την έρευνα, την καταγραφή και αναστήλωση των διασωθέντων Ορθοδόξων μνημείων.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος είχε αναφέρει ότι "χρειάστηκαν πολλές προσπάθειες, πολλές απογοητεύσεις για να μπορέσουμε να τα καταφέρουμε, να συγκεντρώσουμε, δηλαδή, τα απαραίτητα ποσά για να ανεγείρουμε ή να αναστηλώσουμε ναούς. Ο Θεός ξέρει όλη αυτή την εποποιΐα, η οποία υπήρξε".
Και πρόσθεσε: "Θυμάμαι ότι, όταν πριν από 25 χρόνια τριγύριζα σε διάφορα χωριά και μιλούσα για την ανάγκη να ξανακτίσουμε τους ναούς, σ' έναν εσπερινό στην περιοχή της Μουζακιάς, είχα πει το εξής απλό πράγμα: Ότι ο Θεός θα ευλογήσει την προσπάθειά μας. Εκείνο το οποίο δεν μπορεί να ευλογήσει και να πολλαπλασιάσει είναι το μηδέν. Το λίγο, όμως, το πολλαπλασιάσει… Ανακαλύπτουμε και πάλι την παλιά κληρονομιά των Ορθοδόξων στην Αλβανία, που από το υστέρημά τους έκτισαν τους ναούς".
Ένα παράδειγμα από τα πολλά είναι ο παμπάλαιος ναός της Παναγίας στο χωριό Βραχογοραντζή, όπου σώζονται αγιογραφίες από το 1622 του Κύπριου αγιογράφου Ουνουφρίου, ο οποίος έδρασε στο Μπεράτι.
Μεταξύ άλλων επισκευάστηκαν το τέμπλο, οι τοιχογραφίες, η οροφή, η επίστρωση του δαπέδου κ. ά.
Πράγματι, η Εκκλησία της Αλβανίας, εκτός όλων των άλλων τομέων, που είναι αρκετοί, επένδυσε αρκετά χρήματα στην οικοδόμηση, ανοικοδόμηση και συντήρηση των ναών.
Και ήταν μια επίμοχθη και επώδυνη, μερικές φορές διαδικασία, ωστόσο ο καρπός πολύς.
Με υποστήριξη διεθνή, λόγω της ακτινοβολίας της προσωπικότητας του κ. Αναστασίου, αλλά και με το λεκ (νόμισμα της Αλβανίας) φτωχών ανθρώπων, έγιναν ναοί. Και έγιναν ναοί, "καμάρι" της κάθε περιοχής, "ουρανοί πολύφωτοι" και "παράδεισοι τερπνοί".
Αλλά και αποκαταστάθηκαν ναοί-μνημεία, που διασώζουν ολοζώντανη την παρουσία μέσα στην ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, που υπήρξε πολυκύμαντη και αιματοκυλισμένη.
Kαι είναι αυτό ένα από τα σύγχρονα θαύματα στην Εκκλησία της Αλβανίας.
Χρειάζεται καρδιά καθαρή, για να αναγνωρίσουν οι άνθρωποι στα θαύματα του Θεού, που ποτέ δεν λείπουν, τη φανέρωση της θείας αγάπης, το νέο κόσμο της ελπίδας, που αναγγέλλει για τους πιστούς.
Ο προκαθήμενος της Εκκλησίας της Αλβανίας έπεισε, πρώτα απ' όλα με την ίδια τη ζήση του, τους Ορθόδοξους στη γειτονική χώρα να καταλάβουν ότι ο ναός είναι το κέντρο της λατρείας και η πηγή του αγιάσματος.
Ο ναός δεν είναι ξεροί τοίχοι. Είναι εκκλησία του Θεού, που ελκύει, εμπνέει, μεταρσιώνει και αναβιβάζει τον άνθρωπο. Αλλά και περιέχει, περικλείει τον διαχρονικό πλούτο της Ορθοδοξίας.
Του π. Ηλία Μάκου / exapsalmos.gr