«Η ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας και του Κοσόβου συνδέεται άμεσα με την εφαρμογή της συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων τους στην οποία κατέληξαν οι ηγέτες των δύο χωρών στην Οχρίδα» διεμήνυσε ο αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας, και ειδικός απεσταλμένος για τα Δυτικά Βαλκάνια, Γκάμπριελ Εσκομπάρ, σε διαδικτυακή συνομιλία με δημοσιογράφους από χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, 'Αλμπιν Κούρτι, σε συνάντηση που είχαν το Σάββατο στην πόλη Οχρίδα της Βόρειας Μακεδονίας κατέληξαν, με την μεσολάβηση του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, Ζοζέπ Μπορέλ, σε συμφωνία για τον τρόπο υλοποίησης της πρότασης της ΕΕ, σχετικά με την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την εξομάλυνση των σχέσεων Βελιγραδίου - Πρίστινας παρουσιάστηκε από την ΕΕ στις 27 Φεβρουαρίου και έγινε αποδεκτό από τις δύο πλευρές. Το σχέδιο αυτό δεν ζητάει από την Σερβία να αναγνωρίσει επίσημα το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος, την δεσμεύει ωστόσο να αποδεχθεί την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία του και να αναγνωρίσει τα σύμβολα και τα κρατικά έγγραφα του Κοσόβου. Προβλέπει επίσης ότι το Βελιγράδι δεν θα αντιταχθεί στην ένταξη του Κοσόβου σε διεθνείς οργανισμούς. Η δε Πρίστινα, με τη συμφωνία του Σαββάτου στην Οχρίδα δεσμεύεται να ξεκινήσει αμέσως τις διαδικασίες για τη σύσταση της Ένωσης Σερβικών Δήμων στο Κόσοβο.
Ο Γκάμπριελ Εσκομπάρ σημείωσε ότι στόχος της συμφωνίας δεν ήταν η αμοιβαία αναγνώριση Σερβίας και Κοσόβου, αν και οι ΗΠΑ θα ήθελαν όλες οι βαλκανικές χώρες να αναγνωρίσουν η μία την άλλη, αλλά να εξομαλυνθούν οι σχέσεις μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας ώστε η κατάσταση να μην ξεφύγει του ελέγχου, όπως συνέβη πρόσφατα στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου, με τις εντάσεις που προκλήθηκαν σχετικά με τις πινακίδες αυτοκινήτων Σέρβων της περιοχής και λόγω άλλων γεγονότων.
Ο Γκάμπριελ Εσκομπάρ εκτίμησε ότι η συνάντηση στην Οχρίδα (στην οποία παρίστατο και ο ίδιος) ήταν επιτυχημένη, διότι, όπως είπε ανοίγει το δρόμο για ειρηνικές και εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας.
«Όσον αφορά τις σχέσεις Σερβίας και Κοσόβου, ελπίζουμε ότι θα ακολουθήσουν τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας ως θετικό παράδειγμα» πρόσθεσε ο Γκάμπριελ Εσκομπάρ.
Παρά το γεγονός ότι η συμφωνία στην Οχρίδα δεν φέρει τις υπογραφές των ηγετών της Σερβίας και του Κοσόβου, επειδή ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς δεν θέλησε να την υπογράψει, ο Γκάμπριελ Εσκομπάρ σημείωσε ότι η συμφωνία δεσμεύει νομικά τα δύο μέρη.
«Είναι μια νομική υποχρέωση που συμφωνήθηκε τόσο από τη Σερβία όσο και από το Κόσοβο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαίωσε επίσης ότι υπάρχει συμφωνία, και αυτό το επιβεβαίωσαν και οι ηγέτες των δύο χωρών. Πραγματικά, δεν είναι απαραίτητο να επικεντρωθούμε στις υπογραφές, η συμφωνία είναι εδώ και θα προχωρήσουμε μπροστά» τόνισε ο Γκάμπριελ Εσκομπάρ.
Ο Σέρβος πρόεδρος δήλωσε προχθες στο Βελιγράδι ότι αρνήθηκε να υπογράψει, το Σάββατο στην Οχρίδα, τη συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο για λόγους αρχής.
«Η Σερβία είναι νομικά ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος, το Κόσοβο για μένα δεν έχει υπόσταση ανεξάρτητου κράτους και δεν θέλω να συνάψω διεθνείς συμφωνίες με τη "Δημοκρατία του Κοσόβου"» είπε ο Βούτσιτς.
Ο Γκάμπριελ Εσκομπάρ ανέφερε ότι το βασικό πρόβλημα των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων εξακολουθεί να είναι η διαφθορά.
«Όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων έχουν πολλή δουλειά να κάνουν. Η καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως λέω συχνά, είναι ίσως η μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη πρόκληση για ολόκληρη την περιοχή. Θέλω να δω περισσότερη πρόοδο στην περιοχή στον αγώνα κατά της διαφθοράς» σημείωσε ο Εσκομπάρ.
