Καθώς πλησιάζει η νέα χρονιά, το 2022, θα προσπαθήσω να καταγράψω τα προβλήματα και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας λόγω της διαρκούς αναταραχής στη Βαλκανική γειτονιά μας.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας*
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη ουδέποτε υπήρξε κανονικό κράτος. Είναι ένα προτεκτοράτο της Ευρ. Ενώσεως με δύο διακριτές οντότητες: Την Κροατομουσουλμανική και τη Σερβική (Republika Srpska). Μόνο μία πινακίδα στον ΟΗΕ θυμίζει ότι είναι ενιαίο κράτος. Κατά τα άλλα υπάρχουν δύο κράτη με βίους παράλληλους και ασύμπτωτους. Τώρα οι Σέρβοι της Βοσνίας θέλουν να δώσουν ένα τέλος στην τεχνητή συμβίωση. Πιστεύω ότι θα αποσχισθούν εντός του 2022, ίσως και για να αντιδράσουν στην υπερβολική ανοχή των Δυτικών χωρών προς τον αλβανικό εθνικισμό. Ως Έλληνες είναι χρήσιμο να πάρουμε μαθήματα από την έλλειψη βιωσιμότητας τέτοιων διφυών μορφωμάτων, ώστε να αποφύγουμε ένα νέο βοσνιακό πείραμα στην Κύπρο. Με απλά λόγια, όχι στα δύο κράτη, όχι στη χαλαρή συνομοσπονδία, όπως θέλει η Άγκυρα.
Στα Σκόπια η κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών επιβιώνει προσωρινά, παρά την παραίτηση του Ζόραν Ζάεφ από την Πρωθυπουργία, αλλά η στήριξη από συνεχώς εναλλασσόμενα αλβανικά κόμματα, τα οποία έχουν τη δική τους ατζέντα και τις δικές τους φιλοδοξίες, δεν είναι εχέγγυο σταθερότητας. Οι γείτονές μας θα συνεχίσουν να παραβιάζουν τη Συμφωνία των Πρεσπών. Τα εσωτερικά προβλήματα θα αυξηθούν όταν θα ολοκληρωθεί εντός του 2022 η απογραφή πληθυσμού και η ισχυρή αλβανική κοινότητα θα φανεί ότι φτάνει το 30%. Οι Αλβανοί θα απαιτούν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στην εξουσία, θα ζητούν καθεστώς ισοτιμίας με το σλαβικό στοιχείο, ενώ δεν θα τους αφήνει αδιάφορους το όραμα της Μεγάλης Αλβανίας και της ένωσης με τους αδελφούς του Κοσσόβου και των Τιράνων.
Η Βουλγαρία απέκτησε νέα κυβέρνηση με φιλοδυτικό πρόσημο. Εκ πρώτης όψεως ο νέος Πρωθυπουργός Πετκόφ δηλώνει έτοιμος να άρει το βέτο της Σόφιας ως προς την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων. Όμως… Υπάρχουν πολλά όμως: Ο Πετκόφ στηρίζει την κυβέρνησή του σε συνασπισμό με το κόμμα του Σλάβι Τριφόνοφ, δηλαδή ένα κόμμα το οποίο απαιτεί σοβαρές αλλαγές στα σχολικά βιβλία των Σκοπίων. Είναι εύκολο αυτό να ικανοποιηθεί; Όχι, όπως αποδεικνύουν οι άγονες συζητήσεις των επιστημόνων των δύο πλευρών επί τρία τουλάχιστον χρόνια. Εξάλλου ο Πετκόφ θα αναθέσει το Υπουργείο Εξωτερικών σε συνεργάτη του Τριφόνοφ. Και όλα αυτά σε μία βουλγαρική κοινωνία, στην οποία το 70% είναι αντίθετο με την άρση του βουλγαρικού βέτο.
Η γειτονική μας Αλβανία του Έντι Ράμα συνεχώς προβάλλει το όραμα της ένωσης με το Κόσσοβο, χωρίς να απαντά στο ερώτημα τι θα γίνει με τη σερβική μειονότητα στο βόρειο Κόσσοβο. Ως Έλληνες πρέπει να πιέζουμε με κάθε τρόπο για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας. Υποθέσεις όπως η δολοφονία Κατσίφα και η δικαστική κωλυσιεργία μάς προκαλούν ανησυχία. Δύο ακόμη αγκάθια είναι: Η προπαγάνδα των Τσάμηδων, που διεκδικούν τη Θεσπρωτία με διακομματική στήριξη, και η διείσδυση της Ρουμανίας, η οποία προσπαθεί να δελεάσει με χρήματα και υποτροφίες τους Βλαχόφωνους Έλληνες.
Η ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας εξαρτάται από τον ειλικρινή σεβασμό των δικαιωμάτων των Βορειοηπειρωτών.
*Ο Κωνσταντίνος Χολέβας είναι Πολιτικός Επιστήμων
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 18.12.2021
