Η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόοδο της Αλβανίας στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπογραμμίζει τα έντονα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα ακόμη και μετά την έναρξη των διαπραγματεύσεων για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η διεξαγωγή της πρώτης διακυβερνητικής διάσκεψης Αλβανίας-ΕΕ θεωρείται ιστορική από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά με αυτή την έκθεση, η ευρωπαϊκή εκτελεστική εξουσία επιβεβαιώνει τη θέση των 27 κρατών μελών της ΕΕ ότι η χώρα έχει εκπληρώσει τις προϋποθέσεις για την έναρξη των διαπραγματεύσεων, αλλά τίποτα περισσότερο.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η έκθεση δείχνει ότι η Αλβανία υστερεί όσον αφορά την εκπλήρωση των βασικών πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων για την ενίσχυση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της δημόσιας διοίκησης.
Κύριο μέλημα παραμένει η καταπολέμηση της συστημικής διαφθοράς και ιδιαίτερα η καταπολέμηση της διαφθοράς υψηλού επιπέδου. Η έκθεση αναφέρει ότι η διαφθορά υψηλού επιπέδου και η πολιτική διαφθορά θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με πιο αποφασιστικό τρόπο, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ισχυρών συγκρούσεων μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών συμφερόντων. Στο μεταξύ, σύμφωνα με ευρωπαϊκό στέλεχο, ο κλάδος που είναι πιο επιρρεπής στη διάδοση της διαφθοράς στη χώρα είναι αυτός των δημοσίων συμβάσεων.
Η Αλβανία έλαβε επίσης μια ισχυρή προειδοποίηση για ξέπλυμα χρήματος.
Η χώρα καλείται να εφαρμόσει αυστηρά ολόκληρο το σχέδιο δράσης της Ειδικής Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης. Η έκθεση αναφέρει ξεκάθαρα ότι η υιοθέτηση φορολογικής και ποινικής αμνηστίας κατά των κατευθυντήριων γραμμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Moneyval, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την πρόοδο σε αυτήν την πτυχή.
Προκειμένου να ενισχυθεί η δημοκρατία στη χώρα, η Αλβανία απαιτείται να έχει περισσότερη συνεργασία με την αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών. Η έκθεση δείχνει ότι η μεγάλη εσωτερική σύγκρουση μεταξύ της κυβερνητικής πλειοψηφίας και του Δημοκρατικού Κόμματος έχει επηρεάσει την κοινοβουλευτική ζωή στην Αλβανία.
Για την ελευθερία του Τύπου, διατυπώνεται ότι η ατμόσφαιρα λεκτικών επιθέσεων, εκστρατειών δυσφήμισης και πράξεων εκφοβισμού κατά δημοσιογράφων δεν έχει βελτιωθεί και οποιεσδήποτε αλλαγές στη νομοθεσία για τα μέσα ενημέρωσης πρέπει να είναι σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας και σε διαβούλευση με οργανώσεις μέσων ενημέρωσης. Σύμφωνα με την έκθεση, η διασταύρωση επιχειρηματικών και πολιτικών συμφερόντων εξακολουθεί να αποτελεί εμπόδιο για την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης και την ποιότητα της δημοσιογραφίας.
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επικρίνει το καθεστώς που χορήγησης «χρυσά διαβατήρια», χαρακτηρίζοντάς το ως ασυμβίβαστο με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, ζητείται από την Αλβανία να εγκαταλείψει την ανάπτυξη αυτού του συστήματος χορήγησης αλβανικής υπηκοότητας σε επενδυτές, λόγω των κινδύνων που παρουσιάζει ένα τέτοιο σύστημα σε σχέση με τη δημόσια ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη φοροδιαφυγή, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, τη διαφθορά, τη διείσδυση οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.
