Οι ηγέτες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και οι εκπρόσωποι της ΕΕ θα πραγματοποιήσουν σήμερα σύνοδο κορυφής για τα Δυτικά Βαλκάνια στη Σόφια, που διοργανώνεται στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, υπό την κοινή προεδρία της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας.
Εκτός από τους ηγέτες των χωρών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας Zoran Zaev, στη σύνοδο κορυφής αναμένεται να παρευρεθούν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Πρωθυπουργού της Βουλγαρίας Boyko Borissov και της Γερμανίδας καγκελάριου Angela Merkel ως πρωτοπόρου της διαδικασίας του Βερολίνου. Επίσης θα συμμετάσχουν ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Josep Borrell και ο Επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ Oliver Varhelyi.
Όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων αναμένεται να εγκρίνουν ένα σχέδιο δράσης για μια κοινή περιφερειακή αγορά στη Σύνοδο Κορυφής.
Ο Zoran Zaev δήλωσε ότι αναμένει από τη Σύνοδο Κορυφής της Σόφιας να στείλει το μήνυμα για άλλη μια φορά για το άνοιγμα των πρώτων κεφαλαίων, δηλαδή τη διεξαγωγή των πρώτων διακυβερνητικών διασκέψεων της ΕΕ με τη Δημοκρατία της Αλβανίας και τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.
«Αναμένω σοβαρή υποστήριξη για την ευρωπαϊκή πορεία και των έξι κρατών μελών των Δυτικών Βαλκανίων που είναι υποψήφιες και θέλουμε να γίνουμε ταχύτερα μέλη της ΕΕ. Και φυσικά αναμένω ότι η Σύνοδος Κορυφής του Βερολίνου θα στείλει για άλλη μια φορά το μήνυμα για έναρξη των διαπραγματεύσεων, δηλαδή το άνοιγμα των πρώτων κεφαλαίων, δηλαδή τη διεξαγωγή των πρώτων διακυβερνητικών διασκέψεων της ΕΕ με τη Δημοκρατία της Αλβανίας και τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», δήλωσε ο Zaev.
Πριν από τη σύνοδο κορυφής, ο Επίτροπος της ΕΕ Varhelyi δήλωσε ότι η περιφερειακή συνεργασία «δεν υποκαθιστά την ένταξη στην ΕΕ», αλλά είναι «βασικό μέρος της διαδικασίας που οδηγεί σε αυτήν».
Πρόσθεσε ότι το σχέδιο της περιφερειακής αγοράς είναι το «κλειδί για την αύξηση της ελκυστικότητας και της ανταγωνιστικότητας της περιοχής και για την προσέγγιση της περιοχής στην ενιαία αγορά της ΕΕ».
«Μια κοινή περιφερειακή αγορά θα δώσει επίσης ένα τεράστιο κίνητρο για τη σύνδεση των κατοίκων. Μία από τις φιλοδοξίες του είναι η ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων. Αυτό, για παράδειγμα, θα επιτρέψει στους ανθρώπους να ταξιδέψουν μόνο με τα δελτία ταυτότητας, να ανακαλέσουν τις άδειες εργασίας και να διευκολύνουν την κινητικότητα φοιτητών, ερευνητών και καθηγητών, δήλωσε ο Varhelyi.
Ο Επίτροπος είπε ότι η τόνωση των επενδύσεων και της οικονομικής ανάπτυξης και η παροχή θέσεων εργασίας για νέους στα Δυτικά Βαλκάνια είναι δυνατή μόνο εάν οι κυβερνήσεις δεσμευτούν σταθερά να εφαρμόσουν θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις.
«Οι διαρθρωτικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, η ενίσχυση του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών αρχών, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η βελτίωση των μεταρρυθμίσεων της δημόσιας διοίκησης είναι καθοριστικής σημασίας για τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή», δήλωσε ο Varhelyi.
Η Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου Περιφερειακής Συνεργασίας, Majlinda Bregu, ενημέρωσε ότι οι ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων θα επιβεβαιώσουν το νέο σχέδιο για την κοινή περιφερειακή αγορά στη Σύνοδο Κορυφής.
«Η κοινή περιφερειακή αγορά δεν είναι νέα ιδέα. Είναι ένα μεγάλο σχέδιο που βασίζεται σε τέσσερις ελευθερίες, καθώς και στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά υποστηρίζεται επίσης από ψηφιακά, καινοτόμα, βιομηχανικά και επενδυτικά τμήματα. Είμαστε περήφανοι που έχουμε φέρει το βάρος αυτής της διαδικασίας μαζί με τη Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Γειτονίας και διαπραγματεύσεων για τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περιφερειακούς οργανισμούς, διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και μακροπρόθεσμους εταίρους. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για την εφαρμογή του σχεδίου, δήλωσε η Bregu.
Σύμφωνα με αυτήν, τα Δυτικά Βαλκάνια δεν είναι μια τέλεια περιοχή. Η ανεργία, η οικονομική κατάσταση, η εκροή ειδικευμένου εργατικού δυναμικού και οι νέοι που εγκαταλείπουν τη χώρα αποθαρρύνουν την πραγματικότητα.
«Πριν από 20 χρόνια, πολλοί άνθρωποι που ζήτησαν καταφύγιο από τους πολέμους επέστρεψαν στο σπίτι τους. Σήμερα, το 71% των νέων στα Δυτικά Βαλκάνια σκέφτονται να πάνε στο εξωτερικό για δουλειά, ενώ το 43% είναι έτοιμοι να κινηθούν αναζητώντας τη χαμένη ελπίδα. Η περιφερειακή ανάπτυξη προβλέπεται να μειωθεί στο -5,1%. Η μείωση του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους είναι τεράστια, σε ορισμένες περιπτώσεις έως και -20%, κυρίως λόγω της κατάρρευσης στον τουριστικό τομέα», δήλωσε ο Bregu.
Δεν είναι εύκολο, πρόσθεσε, να σημειωθεί πρόοδος σε τέτοιες περιστάσεις.
«Επομένως, δεν πρέπει να περιπλέξουμε τα πράγματα περαιτέρω, αλλά να δώσουμε την ευκαιρία να εφαρμόσουμε αυτές τις προτάσεις για τις οποίες βοήθησαν να προσδιοριστούν οι έξι οικονομίες στα Δυτικά Βαλκάνια. Οι πολιτικές που επικεντρώνονται στα σύνορα και τις διαφορές δεν θα βοηθήσουν την περιοχή να γίνει πλουσιότερη. Ελπίζω πραγματικά ότι η κοινή περιφερειακή αγορά θα υποστηριχθεί και θα εφαρμοστεί για να εξασφαλιστεί βαθύτερη οικονομική ολοκλήρωση της περιοχής. Εάν συμβεί αυτό, θα ωφεληθούμε όλοι, κατέληξε η Bregu.
Η κοινή περιφερειακή αγορά προέκυψε από ένα πολυετές σχέδιο δράσης που εγκρίθηκε πριν από τρία χρόνια στην Τεργέστη, όταν οι ηγέτες των έξι οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων συμφώνησαν να δώσουν στην περιοχή την ευκαιρία να οικοδομήσει τον δικό της οικονομικό χώρο για ομαλή ροή σε αγαθά, υπηρεσίες, κεφάλαια και ένα εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό που θα το καθιστούσαν πιο ελκυστικό και φιλικό προς τις επενδύσεις. Τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν στην Περιφερειακή Οικονομική Περιοχή είναι: 96% χαμηλότερες τιμές περιαγωγής και πλήρης κατάργησή τους από τον Ιούλιο του 2021, αύξηση του εμπορίου αγαθών κατά 25% και αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων κατά 35% από το 2016.
Η Διαδικασία του Βερολίνου είναι μια πρωτοβουλία που στοχεύει στην ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στα Δυτικά Βαλκάνια και στη συμβολή στην ένταξη των έξι οικονομιών της περιοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από τη Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel στις 28 Αυγούστου 2014. Φέτος, η διαδικασία του Βερολίνου συμπροεδρεύεται από τη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία.
Η Σύνοδος Κορυφής της Σόφιας είναι μέρος της Διαδικασίας του Βερολίνου και είναι η έβδομη σύνοδος κορυφής στο πλαίσιο της διαδικασίας που ξεκίνησε το 2014 στο Βερολίνο./ibna